Zgjedhjet e njeriut tregojnë më shumë sesa fjalët që predikon.
Jeta është plot zgjedhje: koha e lirë kundrejt suksesit në karrierë, familja kundrejt miqve, angazhimi kundrejt lirisë. Zgjedhjet e dikujt zakonisht kanë më shumë peshë për mua sesa besimet e tij të deklaruara. Nëse zgjedhjet e tij nuk janë në përputhje me vlerat e tij të deklaruara, do të shkoj me vlerat e pasqyruara nga zgjedhjet. Zgjedhjet pasqyrojnë se cilat janë vlerat e një personi; fjalët pasqyrojnë atë që ai dëshiron që ju të besoni se janë vlerat e tij - ose ato që ai dëshiron të ishin. Biseda është e lirë. Duhet të testohet kundër veprimeve, nëse është e mundur.
Nëse dëshironi të dini nëse bashkëshorti e vendos vërtet martesën tuaj përpara punës së tij ose të saj, mund të pyesni veten se sa shpesh planet e darkës, udhëtimet në kinema, pushimet ose shikimi i lojërave të fëmijëve sakrifikohen për kërkesat e punës. Nëse pyesni veten nëse jeni me të vërtetë në listën e "klientëve të preferuar" të shitësit tuaj më të rëndësishëm, mos u mbështetni në atë që thotë shitësi, kujtoni se çfarë ndodhi herën e fundit kur një produkt ishte në mungesë dhe ai duhej të vendoste se cilin zgjedh nga të shumtët e tij kur klientët do të merrnin një dërgesë. Nëse doni të dini nëse shoqja juaj më e mirë ndihet ende aq fort për marrëdhënien tuaj sa ju, lini mënjanë atë që thotë dhe pyesni se sa shpesh bie në kontakt me ju. A ju fton të bashkoheni me të në aktivitetet që bënte dikur? A po e kalon tani kohën e lirë me të tjerët?
Para se të filloni të vlerësoni ndonjë veprim të caktuar, sigurohuni që nuk ka pasur asnjë rrethanë lehtësuese. Njerëzit zakonisht bëjnë zgjedhje në bazë të asaj që duan, që kanë nevojë ose që vlerësojnë, por ndonjëherë ata veprojnë nën presion, ose nga frika, zemërimi ose keqinformimi. Nëse e mbani dikë rreptësisht përgjegjës për zgjedhjet pa marrë parasysh rrethanat, mund ta gjykoni atë shumë ashpër, ose madje të jeni plotësisht jashtë objektivit.
#ndalohetkopjimi
#lejohetshpërndarja
Testi i Fanfares
Këtë lloj testi e kam praktikuar për shumë kohë të gjatë me sukses dhe asnjëherë nuk kam gabuar. Me këtë lloj testi ndoshta mund të dukesh i dobët në sytë e disa njerëzve por do t'ju japë një panoramë të rëndësishme për dikë, për disa njerëz ose për rrethin ku jeton.
Isha ulur në një kafene të vogël një natë kur dëgjova një burrë të thoshte me krenari: "Kjo është për mua". Ngrita sytë dhe pashë një çift të veshur mirë në fillim të të pesëdhjetave. Ai kishte krahun e tij të ngurtë rreth belit të saj në një mënyrë nervoze, por të emocionuar që tregonte se ata ishin në një takim të parë ose të dytë. Me sa duket i frikësuar se ajo nuk e kishte dëgjuar ofertën e tij bujare herën e parë, ai u kthye nga ajo përsëri dhe me një tundje të kokës qetësuese, përsëriti: "Kjo është për mua". Në përputhje me fjalën e tij, ai u nis për kafen e saj. Pyesja veten: "Pse gjithë kjo bujë për një filxhan kapuçino?" Unë shoh bujë jo vetëm në marrëdhëniet personale, por në të gjitha fushat e jetës— tek njeriu që bën bujë të madhe kur merr çekun, në vend që t'i rrëmbejë në heshtje kamerierit kartën e tij të kreditit; shefi i cili parakalon nëpër zyrë në kohën e bonusit duke shpërndarë çeqe sikur punonjësit e tij, pasi i puthin unazën, duhet të përkulen thellë teksa dalin nga dhoma; dhe gruaja që me siguri do t'i tregojë shoqes se sa e papërshtatshme ishte të kryente një detyrë për të. Kur dikush insiston të bëjë një punë të madhe për diçka që bën për ju, ai po dërgon një mesazh: "Sapo kam bërë diçka të mirë për ty. Unë duhet të jem i njohur për të. Duhet të jesh mirënjohës dhe duhet të bësh diçka të mirë për mua në këmbim”. Është një mënyrë për të dhënë diçka me disa fjalë të bashkangjitura.
Në disa raste, njerëzit nuk janë të kënaqur me vëmendjen që marrin në atë kohë dhe vazhdojnë t'ju kujtojnë më pas se çfarë gjesti bujar bënë ose sa sakrifikuan. Personi që këmbëngul në bujë ndjen se duhet të blejë dashurinë tuaj ose të ngrihet mbi vlerat tuaja. Ai është i pasigurt dhe nuk beson se do ta vlerësoni siç duhet nëse e lini në duart tuaja. Për të siguruar mirënjohjen tuaj, ai siguron që ju të kuptoni se jeni borxhli ndaj tij. Kur të shlyeni borxhin, do të dëshmoni se sa kujdeseni.
Tani merrini parasysh ata njerëz modestë që marrin në heshtje çekun, bëjnë çdo gjë për të kryer një detyrë për ju, ju plotësojnë pak në punë, ju sjellin supë pule kur jeni të sëmurë - të gjitha pa kërkuar asnjë mirënjohje, e lëre më shpagim. Edhe kur i falënderoni, ata shpejt thonë: "Nuk ishte asgjë!" Ata nuk po përpiqen të fitojnë ose të blejnë miratimin tuaj. Veprimet e tyre burojnë nga një natyrë bujare dhe e kujdesshme, dhe ata janë mjaft të sigurt për vlerën e tyre dhe marrëdhënien e tyre me ju, sa të mos shqetësohen se sa i vlerësoni ata. Herën tjetër që dikush bën diçka të mirë për ju ose dikë tjetër, shikojeni atë. Si matës i besimit, vetëvlerësimit dhe natyrës së kujdesshme, testi i fanfares është shumë i besueshëm.
Shpenzuesit e mëdhenj dhe kopracët
Disa vite më parë u ndodha në një rast në të cilin lindi një mosmarrëveshje midis përfituesve të një gruaje të moshuar që kishte vdekur së fundmi. Gruaja ishte pjesërisht e verbër dhe jetonte një jetë shumë të izoluar dhe të thjeshtë në të njëjtën shtëpi të vogël që e kishte quajtur shtëpi për njëzet e pesë vjet. Kur ajo doli në treg bleu atë që ishte në shitje. Nëse ajo mund të përdorte edhe një kupon, do ishte edhe më mirë. Miqtë dhe familja e saj e dinin që ajo kishte blerë disa apartamente gjatë viteve, dhe se pasi burri i saj vdiq pothuajse njëzet vjet më parë, ajo i kishte menaxhuar vetë apartamentet. Ata mendonin se ky ishte më shumë një hobi sesa një profesion. Në fund të jetës ajo la një pasuri me vlerë shumë të madhe.
Një lloj personaliteti shumë më i zakonshëm është shpenzuesi i madh. Çfarëdo që bën shpenzuesi i madh, ai e bën për të qenë nga ata klasit të parë: blen rroba të shtrenjta, ha në restorante të shtrenjta, qëndron vetëm në hotele me pesë yje ose gjithmonë fluturon në klas të parë. Shpenzuesit e mëdhenj nuk janë gjithmonë të pasur. Njerëzit me të ardhura modeste mund të jenë shpenzues të mëdhenj në terma relativë. Janë ata që blejnë gjithmonë dhuratat më të shtrenjta, drejtojnë makina që kushtojnë më shumë se kolegët e tyre dhe nxjerrin në pah dollapët dhe bizhuteritë që mund të hanë gjysmën e pagave të tyre. Çfarë i shtyn njerëzit në ekstreme të tilla: kursimi deri në vetëflijim apo ekstravaganca deri në pikën e shkatërrimit financiar?
Shumica e njerëzve që janë të kursyer ndaj një gabimi kanë qenë të varfër dikur. Siç dihet, sfondi socio-ekonomik është një tipar kryesor parashikues, që ka të ngjarë të ketë një ndikim të madh në këndvështrimin dhe sjelljen e një personi. Shumë njerëz e panë botën e tyre, ose botën e prindërve të tyre, të shkërmoqet gjatë Depresionit të Madh. Këta njerëz jetuan për një dekadë pa asnjë luks. Për shumë prej tyre, çdo ekstravagancë personale është e papranueshme. Shkel nevojën e tyre për të ruajtur lisat për dimër që ata janë të sigurt se do të vijnë përsëri. Disa njerëz jashtëzakonisht të kursyer kanë gjithashtu vetëbesim shumë të ulët dhe nuk mendojnë se ia vlen të shpenzojnë para. Shpenzuesi i madh shpesh ndan vetëvlerësimin e ulët të personit të kursyer, por e shpreh atë në mënyrë të kundërt. Ai ka nevojë për t'u bërë përshtypje njerëzve, dhe për këtë arsye, kur ai shpenzon para, i pëlqen të sigurohet që të gjithë të dinë për të. Është shumë e rëndësishme për të që të shihet si një "person i klasit të parë", sepse, në mendjen e tij, të qenit i klasit të parë i blen atij besueshmërinë dhe respektin që një mënyrë jetese e thjeshtë nuk do ta bëjë. Shumë shpenzues të mëdhenj nuk mund të përballojnë vërtet ekstravagancat e tyre, por ndihen të detyruar të vazhdojnë të shpenzojnë sepse mendojnë se kjo u siguron atyre miratimin e të tjerëve. Një test i dobishëm për të vlerësuar pse dikush është një shpenzues i madh është të pyesësh nëse e përkëdhel veten në të njëjtën mënyrë nëse të tjerët janë apo jo të vetëdijshëm për këtë. Shumica e shpenzuesve të mëdhenj do të jenë të shpejtë për të shpjeguar se ata thjesht shijojnë gjërat më të bukura në jetë dhe mund t'i përballojnë ato. Nëse e trajtojnë në heshtje prindin e tyre për një udhëtim veror për pushime, dhe kanë një koleksion të shtrenjtë monedhash për të cilin askush nuk e di, ose angazhohen në ndonjë aktivitet tjetër të kushtueshëm, por privat, vetëkënaqja e tyre nuk pasqyron nevojën për t'u bërë përshtypje të tjerëve. Por nëse shpenzojnë vetëm kur të tjerët kërkojnë, ata po përpiqen të blejnë më shumë sesa thjesht gjëra. Ata po blejnë miratimin. Njohja e kësaj për ta është një avantazh i madh kur po përpiqeni të parashikoni sjelljen e tyre.
#ndalohetkopjimi
#lejohetshpërndarja
