Sunday, November 29, 2020

Premtimet

Shumë njerëz më kanë premtuar por pak janë që i kanë qëndruar premtimit.
Ajo që më shqetëson nuk është mos mbajta e premtimit dhe as zhgënjimi prej tyre, por besimi që thyhet, besim që nuk ngjitet më për herës tjetër. Nëse nuk e beson më tjetrin për atë që të thotë është më keq sesa premtimi i thyer! 
Zemrat tona janë të thyera nga zhgënjime të tilla, të mbushura me dyshime dhe pasiguri për të tjerët dhe kjo bën që askujt të mos i besojmë në të ardhmen. 
Frika luan me besimin dhe një shoqëri pa këtë besim paralizon gjymtyrët e shoqërisë.

Ka njerëz që nuk e kuptojnë sa e rëndë është të premtosh, prandaj dhe premtojnë pa menduar për pasojat që mund të rrjedhin më vonë. 
Ka dhe njerëz që premtojnë qëllimisht për të thyer zemrat e të tjerëve.
Ka dhe nga ata që premtuan në një ditë të mirë por nuk mundën dot ta mbanin premtimin sepse ditët në vazhdim sollën vështirësi të tilla të cilat nuk e përmbushin dot premtimin.
Ka dhe nga ata që nuk premtojnë asgjë por në mendje e kanë vendosur të bëjnë atë që mund të bënin nëse do premtonin.

Wednesday, November 25, 2020

Libri është maska më e mirë

Disa nga sëmundjet më të rrezikshme të cilat përhapen me një shpejtësi të madhe duke infektuar të vogët e të madh pasi nuk këshillohen të marrin masa janë :

Përhapja e dyshimeve shqetësuese.
Reklamimi i të keqes në publik.
Ushqimi i thashethemeve dhe përgojimeve.
Përhapja e pasivitetit, pesimizmit dhe pasigurisë.
Shtimi i frikës nga varfëria.
Ngritja në pushtet të injorancës.
Përhapja e lirisë së keqkuptuar.
Mbrojtja e antivlerave në emër të lirisë.

Si të mbrohemi nga këto sëmundje dhe si të kurohemi nëse jemi infektuar? 

Maska më e mirë është LEXIMI !
Lexo, Lexo, Lexo ! 
Lexo deri në fund të jetës që të kesh një zemër të qetë, një mendje të kthjellët, një shpirt të pasur, një jetë të këndshme dhe një vdekje të bukur ! 

Tuesday, November 24, 2020

Qetësia dhe Zhurmat e ndërgjegjes

Qetësia dhe Zhurmat e ndërgjegjes.

Për  një  njeri  që  veçohet për  të  studiuar, vetmia  dhe qetësia janë të nevojshme!  Imagjinoni  se  çfarë  tingujsh  të ndryshëm  zhurmojnë  rreth  veshëve  të  mi!  Unë kërkoj  strehim  dhe në tualet kur kam nevojë për qetësi. Përfytyroni  vetveten në shumëllojshmërinë  e tingujve,  të  cilët  janë  mjaft  të  fortë  për  të  më bërë  të  urrej  gjallërinë e turmës. Kur miku juaj  i  zellshëm,  për  shembull,  po ushtron  veten  duke  lulëzuar  me fjalë të thata e të mësuara përmendësh, kur  ai  është  duke  punuar  shumë,  ose kur pretendon  se  po  punon  shumë,  unë mund  ta  dëgjoj  atë  duke u mërzitur;  dhe  sa  herë që  ai  lëshon  frymën  e  tij  të  burgosur,  unë  mund ta  dëgjoj  atë  duke  gulçuar  në  nuhatje  dhe  tone të  larta .  Ose  mbase  vërej  ndonjë  shok  përtac, të kënaqur  me  një  zhurmë  të  lirë  dhe kur dëgjoj dorën  që  rreh  në  shpatull,  e që ndryshon  në  tingull  në  varësi  të  dorës  së vendosur  në  rrafsh  ose  të  zbrazët.  Atëherë, ndoshta,  një  profesionist  vjen  së  bashku, duke  bërtitur për rezultatin;  kjo  është  prekja përfundimtare. Shtoji  kësaj  arrestimin  e  një  fukarait  apo  xhepistit  të  rastit,  dallavereve  të  njeriut  që  gjithmonë  i pëlqen  të  dëgjojë  zërin  e  tij  në  banjë,  ose atij  entuziastit  që  zhytet  në  rezervuarin  e  notit  me zhurmë  dhe  spërkatje  të  pandërgjegjshme.  Përveç të  gjithë  atyre,  imagjinoni  reklamat  këputëse me  zërin depërtues,  të  mprehtë  -  për  qëllime  reklamimi  duke  i  dhënë  vazhdimisht  shfryrje  dhe  duke  mos  e mbajtur  kurrë  gjuha  e  tij  përveç  kur  ai  po  heq qimet nga sqetullat  dhe bën si viktimë  duke  bërtitur  në  vend.  Pastaj shitësi  i  ëmbëlsirave  me  klithmat  e  tij  të larmishme,  suxhukeri,  ëmbëlsira  dhe  të  gjithë shitësit  e  ushqimeve  që  shesin  mallrat  e  tyre, secili me intonacionin e tij të veçantë. Kështu  që  ju  thoni:  “Çfarë  nervash prej hekuri  ose veshësh  të  vdekur,  duhet  të  keni,  nëse  mendja juaj  mund  të  zgjasë  në  mes  të  kaq  shumë zhurmave,  kaq  të  ndryshme  dhe  kaq  të paqëndrueshme!  Por  unë  ju  siguroj  se  kjo  goditje  nuk  do  të  thotë më  shumë  për  mua  se sa zhurma  e  valëve  ose rënia  e  ujit; megjithëse  do  të  më  kujtoni  se  një fis  i  caktuar  dikur  e  zhvendosi  qytetin  e  tyre thjesht  sepse  nuk  mund  të  duronin  zhurmën  e lumit  të Nilit. 

Fjalët  më  tërheqin  vëmendjen  më shumë  sesa  zhurmat;  sepse  fjalët  kërkojnë vëmendje,  por  zhurmat  thjesht  mbushin veshët  dhe  i  rrahin. Por fatkeqësisht shumë fjalë janë thjesht zhurma.  Midis  tingujve  që  më rrumbullakosin  pa  më  tërhequr  vëmendjen, unë  përfshij  makinat  kaluese,  një  mekanik  në të  njëjtin  bllok,  një  mprehës  sharre  afër,  ose ndonjë  shok  që  demonstron  dijen e tij  bërtitur më tepër sesa duke folur. Për  më  tepër,  një  zhurmë  me  ndërprerje  më shqetëson  më  shumë  sesa  një  e  qëndrueshme.  Por deri  në  këtë  kohë  unë  i  kam  ashpërsuar  nervat  e mia  ndaj  të  gjitha  llojeve  të  gjërave,  në  mënyrë  që të  mund  të  duroj  edhe  një  anije  që  shënon  kohën me  tone  të  larta  për  ekuipazhin  e  tij.  Sepse  unë  e detyroj  mendjen  time  të  përqendrohet  dhe  ta  ruaj atë  nga  humbja  e  gjërave  jashtë  vetes;  të  gjitha  jashtë  mund  të  jenë  të parëndësishme ,  me  kusht  që  të  mos ketë  asnjë  shqetësim  brenda,  me  kusht  që  frika  të mos  përzihet  me  dëshirën  në  gjoksin  tim,  me  kusht që  poshtërsia  dhe  bujaria  të  mos  jenë  në kundërshtim,  apo njëra  ta  ngacmojë  tjetrën.  Çfarë përfitimi  ka  një  lagje  e  qetë,  nëse  emocionet  tona janë  në  trazirë? 

Asnjë  pushim  i vërtetë  nuk  mund  të  gjendet  kur  arsyeja  nuk  e ka  bërë  punën e saj.  Nata i sjell  problemet  tona  ditën,  në  vend  se  t'i  dëbojë  ato;  thjesht ndryshon  formën  e  shqetësimeve  tona.  Por edhe  kur  kërkojmë  dremitje, momentet  tona  të pagjumit  janë  po  aq  ngacmuese  sa  ditën. Qetësia  e  vërtetë  është  ajo gjendja  që  arrihet  nga një  mendje  e  pathyeshme  kur  është  e relaksuar. Mendoni  për  njeriun  fatkeq  që  gjykon  duke  fjetur dhe duke  dorëzuar  rezidencën  e  tij  të  gjerë  në  heshtje,  i cili, veshi  i  tij  të mos shqetësohet  nga  asnjë  zë,  bën  që e  gjithë  pjesa  tjetër  e  njerëzve  të  tij  të  jetë  e  qetë dhe  kushdo  që  i  afrohet  do  të  ecë  me  majë  të gishtave;  ai  hidhet njëherë nga  kjo  anë e njëherë nga ana tjetër dhe kërkon  një gjumë  të  përshtatshëm  mes  ngacmimeve dhe prishjeve  të  tij! Ai  ankohet  se  ka  dëgjuar  tinguj,  kur  nuk  i  ka dëgjuar  fare.  Arsyeja, pyesni ju?  Shpirti  i  tij është  në  një  trazirë;  ai  duhet  të  qetësohet  dhe të  kontrollohet  nga murmurima  e  tij  rebele.  Ju  nuk duhet  të  supozoni  se  shpirti  është  në  paqe  kur trupi  është  në rehati.  Ndonjëherë " i qetë " do  të  thotë shqetësim. Prandaj,  ne  duhet  të  ngrihemi  në  veprim  dhe të  jemi  të  zënë  me  interesa  që  janë  të  mira,  aq shpesh  sa  jemi  në  kapjen  e  një  plogështie  të pakontrollueshme. 

Gjeneralët  e  mëdhenj,  kur  shohin  se  njerëzit  e  tyre janë  të plogësht,  i  kontrollojnë  me  një  lloj  pune  ose  i mbajnë  të  zënë  me  punë  të  vogla.  Njeriu  shumë  i okupuar  nuk  ka  kohë  për  shthurje  dhe  është  një  gjë  e zakonshme  e  dukshme  që  të  këqijat  e  kohës  së  lirë mund  të  shkunden  nga  puna  e  palodhur.  Megjithëse njerëzit  shpesh  mund  të  kenë  menduar  se  unë  kërkoja izolim  sepse  isha  i  neveritur  nga  politika  dhe pendohesha  për  pozicionin  tim  të  pashpresë  dhe  pa mirënjohje,    megjithatë,  për  tërheqjen në  të  cilën  më kanë  shtyrë  frika  dhe  lodhja,  ambicia  ime  ndonjëherë zhvillohet  përsëri.  Sepse  nuk  është  për  shkak  se ambicia  ime  u  rrënjos  ngaqë ajo  është  zbehur,  por  për shkak  se  ajo  ishte  lodhur  ose  ndoshta  edhe  u  tërhoq nga  durimi  nga  dështimi  i  planeve  të  saj. Dhe  kështu  me  luksin,  gjithashtu,  i  cili ndonjëherë  duket  se  është  larguar,  dhe  pastaj  kur kemi  bërë  një ekonomi me paratë  e kursimit, fillon  të  na  shqetësojë  dhe,  në  mes  të ekonomive  tona,  kërkon  kënaqësitë  të  cilat thjesht  i  kemi  lënë  por  nuk  i  kemi  dënuar.  Në të vërtetë,  sa  më  vjedhurazi  të  vijë,  aq  më  e madhe  është  forca  e  saj.  Por  të  gjitha  veset  e fshehura  janë  më  pak  serioze;  një  sëmundje gjithashtu  është  më  larg  rrugës  për  tu  shëruar kur fshihet dhe e shfaq  fuqinë  e saj papritur.   Kështu  që  me  lakminë,  ambicien  dhe  të këqijat  e  tjera  të  mendjes  -  mund  të  jesh  i  sigurt se  ato  bëjnë  më  shumë  dëm  kur  fshihen  pas  një shtirje si të shëndoshë. Njerëzit mendojnë  se  jemi  në  pension,  e megjithatë  nuk  jemi.  Sepse  nëse  kemi  dalë  në pension  sinqerisht  dhe  kemi  dhënë  sinjalin  e tërheqjes  dhe  kemi  përçmuar  tërheqjet  e jashtme,  atëherë,  siç  kam  vërejtur  më  lart, asnjë gjë e  nuk jashtme  nuk  do  të  na shpërqendrojë;  asnjë  muzikë  njerëzish ose shpendësh nuk mund  të  ndërpresë  mendimet e mira,  kur  ato  një  herë  janë  bërë  të palëkundura dhe të sigurta. Mendimi  që  fillon  me  fjalë  ose  tingëllon rastësisht  është i  paqëndrueshëm dhe  nuk është  tërhequr  ende  në  vetvete;  përmban brenda  vetes  një  element  ankthi  dhe  frike  të rrënjosur  dhe  kjo  e  bën  atë  një  pre  të  kujdesit. Ky  njeri  në  gjendjen  e  tij  të  parë  është  i mençur, por grumbullon gjëra që i prishin qetësinë. Ky njeri  në  gjendjen  e  tij  të  dytë  nuk e njeh frikën e shqetësimeve nga ajo që bën,  por ai  zbehet  nga çdo  tingull;  çdo  thirrje  e merr për  thirrje të sulmit;  shqetësimi  më  i  vogël e  bën  atë  të  marrë  frymë  nga  frika. Është ngarkesa që e bën atë të frikësohet. 

Prandaj, ju mund  të  jeni  të  sigurt  se  jeni  në  paqe me  veten  tuaj,  kur  asnjë  zhurmë  nuk  ju  bën të hidheni në gatishmëri,  kur  asnjë  fjalë  nuk  ju  trondit nga  vetja, qoftë  me  lajka  apo  me  kërcënim,  ose  thjesht një  tingull  i  zbrazët  që  gumëzhit  rreth  jush  me një zhurmë pa kuptim. "Po pastaj?"  thoni ju, " a nuk  është ndonjëherë  çështje  më  e  thjeshtë  duke u shmangur nga trazirat?"  E  pranoj  këtë.  Prandaj, unë mund ta ndryshoj  vendin tim. Thjesht  dëshiroja  ta  provoja  veten  dhe  t'i bëja  vetes një praktikë.  Pse  duhet  të  mundohem më  gjatë,  kur  Uliksi  gjeti  një  kurë  kaq  të thjeshtë  për  shokët  e  tij; këngën e Sirenave?

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Monday, November 23, 2020

Kërkuesi i dijes

Kërkimi i dijes është njohur që në lashtësi me emra të ndryshëm, në vende të ndryshme dhe nga njerëz të ndryshëm. 
Emërtimi është përcaktuar sipas qëllimit që kanë patur kërkuesit e dijes.
Grekët e quajtën filozofi sepse qëllimi i tyre ka qenë hetimi i dyshimeve pasi baza e fillimit të dijes ka qenë habia dhe dyshimet ! 
Pra, nëpërmjet filozofisë kanë kërkuar qartësi të gjërave dhe harmoni në raport me gjërat!
Në vende të tjera të botës ka patur emërtime të tjera; qëllimi ka qenë urtësia, përsosmëria, meditimi, mjekimi, bashkëjetesa, udhëheqja...etj. Baza e tyre ka qenë paqja dhe dobia mes njerëzve ! 
Pra, të gjithë kanë qenë kërkues të dijes për atë që kishin interes! 
Kështu që në një farë mënyre, askush nuk ka shpëtuar nga dëshira për të ditur më shumë nëpërmjet mendimit të tij, dhe si rrjedhojë të gjithë janë prekur nga filozofia, qoftë pak apo shumë, me vetëdije apo pa vetëdije! 
Ajo çfarë bën dallimin është qëllimi i kërkuesit të dijes !

Gjatë rrugës së kërkimit të dijes, sigurisht që ka patur dhe do të ketë dije të saktë dhe të devijuar. Dije të dobishme dhe të padobishme. Dijetarë dhe pseudo dijetarë ! 

Pa këtë rrugëtim të gjatë, në kthesat e shumta të dijes, dhe pa këto përpjekje të tyre, qofshin të sakta apo të gabuara, nuk do të kishim në ditët tona produktivitetit masiv të librave anë e mbanë botës. 
Kjo shumëllojshmëri kulturash, qytetërimesh, besimesh, bindjesh dhe idesh ka sjellë atë që sot ne e mendojmë si dije të saktë dhe të devijuar, atë dije që kemi mësuar dhe mbi të cilën ne mendojmë dhe jetojmë ! 

Personalisht e ndaj dijen në të dobishme dhe të padobishme. Ndërsa njerëzit i ndaj në interesantë dhe jo interesantë në atë që dinë.
Por nëse dikush nuk është si unë, kjo nuk do të thotë se ai është injorant apo i padobishëm. E nëse nuk jam unë si ai, kjo nuk do të thotë se ai është i dobishëm dhe unë i padobishëm. 

Dallimet mes nesh në botëkuptimin e njohurive, ideve, shijeve dhe zgjedhjeve na bëjnë të jemi unikë, të ndryshëm, dhe interesantë për faktin që jemi të rëndësishëm si njerëz !

Pra, nuk kam pse ta ofendoj dikë që nuk është si unë por do e respektoj për sa kohë që është njerëzor dhe më respekton për këtë arsye ! 

Ajo çfarë dua të them është se nuk kam pse të shaj apo të sulmoj dikë që zgjedh të jetë i krishterë, musliman, hebre, ateist, filozof, hindus...etj. 

Lufta ime është me veten time dhe më pas me të keqen që dëmton njerëzimin, ngado që të burojë kjo e keqe !

Sunday, November 22, 2020

A kemi një shtet?

A kemi një shtet !? 

Jetoj në një " shtet " ku ka ligje pa fund por nuk zbatohen; por ato që zbatohen nga " shteti " nuk janë ligje !
Jetoj në një " shtet " ku paraja qarkullon lum; por fatkeqësisht populli qenka pa punë !
Jetoj në një " shtet " ku më shumë ka njerëz që merren me politikë sesa njerëz që merren me hallet e njëri tjetrit !
Jetoj në një " shtet " ku më shumë ka politikanë sesa popull !
Jetoj në një " shtet " ku më shumë ka të diplomuar sesa të arsimuar !
Jetoj në një " shtet " ku më shumë shqetësohen se kush do fitojë; Trampi apo Biden !
Jetoj në një " shtet " ku komshinjtë nuk u zë gjumi pse fëmija e tjetrës bleu çokollatë, ndërsa fëmija i tij bleu lëpirëse! 
Jetoj në një " shtet " ku më shumë shiten pordhë sesa mallra ! 
Jetoj në një " shtet " ku më shumë shpikin historinë e dikujt sesa të shpikin një ide të re !
Jetoj në një " shtet " ku fatura e dritave të çon në burg ndërsa krimi të bën deputet !
Jetoj në një " shtet " vriten për një fjalë, ndërsa kurvëllëku bëhet biznes ! 

Jetoj në një " shtet " ku ndodh gjithçka por nuk bëhet asgjë dhe ku bëhet çdo gjë por nuk kemi asgjë ! 

A ka ndonjë shtet ti tillë diku tjetër!?

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Saturday, November 21, 2020

Gjethet e jetës

Më në fund gjethet e jetës u rrëzuan duke lënë shijen e nostalgjisë. Ato na mrekullojnë me moshën e tyre duke na dhënë një mesazh për kohën e cila është e shkurtër dhe që çdo gjë ka afatin e saj për të kryer misionin për të cilin u krijua! 
Era e padukshme i gjuajti me fatin e saj duke luajtur me to edhe në çastet e fundit, ato çaste ku po japin shpirt në tokë. E megjithatë, ato janë krenare duke na mrekulluar me cilësitë e tyre të vjeshtës dhe dimrit, të moshës më të bukur të urtësisë ! 
Era me ashpërsinë dhe ftohtësinë e saj nuk e dënon dot urtësinë e tyre, thjesht po i jep një dorë të fundit për të urtësuar fatin përfundimtar të jetës.
Koha na mrekullon çdo ditë me urtësitë e saj !

Friday, November 20, 2020

Njerëzit janë ashtu siç janë dhe bëhen bashkë që të jenë ashtu si duhet të jenë.

Nëse tek njerëzit sheh mangësitë, veset dhe të metat, ske për të gjetur kurrë një mik, dhe asnjë ska për të të pranuar si mik nëse ti e sheh veten më të mirë se të tjerët !
Njerëzit janë ashtu siç janë dhe bëhen bashkë që të jenë ashtu si duhet të jenë.

Jeto sikur do të vdesësh nesër dhe puno sikur do jetosh gjithnjë.

Unë  kurrë  nuk  kam  pushuar  së  inkurajuari  veten time  me  këshilla  të  këtij  lloji,  në  heshtje,  natyrisht, pasi  nuk  kisha  fuqinë  për  të  folur;  pastaj  pak  nga pak  kjo  gulçimë,  tashmë  e  shndërruar  në  një  lloj fryme,  hyri  në  intervale  më  të  mëdha,  dhe  pastaj u  ngadalësua  dhe  më  në  fund  u  ndal.  Edhe  në  këtë kohë,  megjithëse  gulçimi  ka  pushuar,  fryma  nuk vjen  e  nuk  shkon  normalisht; ende  ndiej  një  lloj hezitimi  dhe  vonese  në frymëmarrje.  Le  të  jetë  si  të dojë,  me  kusht  që  të  mos  ketë  psherëtimë  nga shpirti.
Prano  këtë  siguri  nga  unë  - unë  kurrë  nuk  do  të trembem  kur  të  vijë  ora  e  fundit;  unë  tashmë  jam  i përgatitur  dhe  nuk  planifikoj  një  ditë  të  tërë përpara. Por  as  e  lavdëroj apo imitoj  njeriun i cili mendon  nuk  i  duhet  të  vdesë,  megjithëse  ai  kënaqet të  jetojë me këtë ide.  

Me  cilin  virtyt  ja vlen  të  shkosh  nga kjo botë kur  të  largohesh?  E  megjithatë  ekziston  një  virtyt  edhe  në këtë:  Unë  me  të  vërtetë  do jem larguar,  por  do ndjehem  sikur po  largohesha  me  dëshirë. Për  atë  arsye  njeriu  i mençur  nuk  mund  të  dëbohet  kurrë,  sepse  kjo  do të  thotë  largim  nga  një  vend  të  cilin  ai  nuk  ishte  i  gatshëm  ta  linte; dhe  njeriu  i  mençur  nuk  bën  asgjë  pa  dashur. Ai  i shpëton  nevojës,  sepse  dëshiron  të  bëjë  atë që  është  e  domosdoshme  për të vepruar! 

Ai që e ndjen veten se do e lërë këtë botë në çdo çast, ai largohet në paqe dhe me vepra të mira. 
Ai që e ndjen veten se do jetojë për një kohë shumë të gjatë, ai ka për tu ndier i tmerruar në çastin e papritur kur fryma e tij të pushojë. 
Jetën të më bukur e bën ai i cili e jeton ditën si të ishte dita e fundit dhe punon vepra të mira sikur do të jetonte përjetësisht! 

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Vdekja është udhëtim, jo fundi.

Vdekja është fenomen udhëtimi, jo mbarimi; ne udhëtuam dikur dhe gjendemi sot këtu ku jemi. Udhëtimi ynë po vazhdon derisa të lëmë trenin e jetës dhe të marrim trenin e vdekjes. Ky udhëtim na largon nga kjo botë për diku tjetër, aty ku ky tren është destinuar të shkojë!
Pra, vdekja nuk është zhdukje totale, as mishërim, vdekja është udhëtim!

 

Libri im

MIQ TË LIBRIT! 

Libri  është  fuqia  e  vetme  që  mund  të  na  trazojë,  e  vetmja fuqi  që  mund  të  shkundë  përgjumjen  tonë  të  thellë. Përkushtohuni  plotësisht librit. Ju  jeni  të  denjë për  të;  ajo  është  e  denjë  për  ty;  përshëndesni  njëri-tjetrin  me  një  përqafim  të  dashur. Thuaji  lamtumirë të  gjitha  interesave  të  tjera  me  guxim  dhe sinqeritet.  Mos  studioni  thjesht  gjatë  kohës tuaj  të  lirë, por bëjeni pjesë të përditshme të jetës suaj. Nëse  do  të  ishit  i  sëmurë,  do  të  pushonit  të kujdeseni  për  shqetësimet  tuaja  personale  dhe do  të  harroni  detyrat  e  biznesit  tuaj;  nuk  do  të mendonit  mjaftueshëm  për  asnjë  klient  për  të marrë  përgjegjësinë  aktive  të  çështjes  së  tij gjatë  asaj kohe që ju kërkoni qetësi të  vuajtjeve  tuaja.  Ju do  të  përpiqeni dhe do bëni  më  të  mirën  tuaj  për  të  hequr qafe  sëmundjen  sa  më  shpejt që  të  jetë  e  mundur. Po  pastaj?  A  nuk  do  të  bësh  të  njëjtën  gjë  tani? Hidhni  mënjanë  të  gjitha  pengesat  dhe  jepini kohën  tuaj  për  të  arritur një  mendje  të shëndoshë;  sepse  askush  nuk  mund  ta  arrijë atë  nëse  është  i  zhytur  në  çështje  të  tjera. Libri  ushtron  autoritetin  e  tij;  ai  cakton kohën e tij dhe  nuk  lejon  që  të  caktohet  për të.  Libri  nuk  është  një  gjë  që  duhet  ndjekur  në kohë  të veçanta dhe të çuditshme,  por  një  temë  për  praktikën e  përditshme;  libri  është një zotëri  dhe sugjeron, këshillon, udhëzon dhe  urdhëron për pjesëmarrjen tonë.

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja 

Thursday, November 19, 2020

Kujtimet më zgjojnë

Kujtimet më zgjojnë shijet e vjetra të rinisë 
imagjinata më zhyt në thellësitë e shpirtit
Ëndrrat më vrasin këpucët në sokakun e ftohtë
Shpresat lozin me dritat e jetës në udhëkryq.
Ndërsa ne gjuajmë hijet tona të pasqyruara në sy.

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Gjykimi i duhur

" Disa gjëra janë në kontrollin tonë, ndërsa disa të tjerat jo. Ne kontrollojmë mendimin tonë, zgjedhjen, dëshirën, neveritjen dhe, me një fjalë, gjithçka që bëjmë vetë. Ne nuk i kontrollojmë dot trupin, pronat, reputacionin, pozicionin dhe, me një fjalë, gjithçka jo nga vetja jonë. Për më tepër, gjërat që janë në kontrollin tonë janë të lira nga natyra, ndërsa ato që nuk janë në kontrollin tonë na bëjnë të dobët, skllav , mund të na kontrollojnë sepse nuk janë tonat ".

Sot, ju nuk mund të kontrolloni ngjarjet e jashtme që ndodhin. A është e frikshme? Pak, por është e ekuilibruar kur shohim se mund të kontrollojmë mendimin tonë për ato ngjarje.
Jeni ju që vendosni nëse janë të mira apo të këqija, nëse janë të drejta apo të padrejta.  Ju nuk e kontrolloni dot situatën, por kontrolloni atë që mendoni për të. A dimë si funksionon kjo?  Çdo gjë  që është jashtë kontrollit tuaj - bota e jashtme, njerëzit e tjerë, fati, karma, çfarëdo qoftë - ende paraqet një zonë përkatëse që është në kontrollin tuaj.  Vetëm kjo na jep shumë për të menaxhuar, shumë fuqi.  Më e mira nga të gjitha, një kuptim i sinqertë i asaj që është brenda kontrollit tonë siguron një qartësi të vërtetë për botën: gjithçka që kemi është mendja jonë.  Mos harroni se sot kur përpiqeni të shtrini ndikimin  tuaj për jashtë vetes - është se varet nga drejtimi i brendësisë tuaj !

#NdalohetKopjimi
#Lejohetshpërndarja

Kontrolli

" Disa gjëra janë në kontrollin tonë, ndërsa disa të tjerat jo. Ne kontrollojmë mendimin tonë, zgjedhjen, dëshirën, neveritjen dhe, me një fjalë, gjithçka që bëjmë vetë. Ne nuk i kontrollojmë dot trupin, pronat, reputacionin, pozicionin dhe, me një fjalë, gjithçka jo nga vetja jonë. Për më tepër, gjërat që janë në kontrollin tonë janë të lira nga natyra, ndërsa ato që nuk janë në kontrollin tonë na bëjnë të dobët, skllav , mund të na kontrollojnë sepse nuk janë tonat ".

Sot, ju nuk mund të kontrolloni ngjarjet e jashtme që ndodhin. A është e frikshme? Pak, por është e ekuilibruar kur shohim se mund të kontrollojmë mendimin tonë për ato ngjarje.
Jeni ju që vendosni nëse janë të mira apo të këqija, nëse janë të drejta apo të padrejta.  Ju nuk e kontrolloni dot situatën, por kontrolloni atë që mendoni për të. A dimë si funksionon kjo?  Çdo gjë  që është jashtë kontrollit tuaj - bota e jashtme, njerëzit e tjerë, fati, karma, çfarëdo qoftë - ende paraqet një zonë përkatëse që është në kontrollin tuaj.  Vetëm kjo na jep shumë për të menaxhuar, shumë fuqi.  Më e mira nga të gjitha, një kuptim i sinqertë i asaj që është brenda kontrollit tonë siguron një qartësi të vërtetë për botën: gjithçka që kemi është mendja jonë.  Mos harroni se sot kur përpiqeni të shtrini ndikimin  tuaj për jashtë vetes - është se varet nga drejtimi i brendësisë tuaj !

#NdalohetKopjimi
#Lejohetshpërndarja

VARËSITË

VARËSITË  TONA 

" Ne duhet të heqim dorë nga shumë gjëra ndaj të cilave kemi krijuar varësi, edhe pse i kemi konsideruar si të mira. Përndryshe, guximi do të zhduket, guxim i cili duhet të provojë vazhdimisht vetveten. Madhështia e shpirtit do të humbasë, ajo madhështi e cila nuk mund të spikatet nëse nuk përbuz  si diçka të ulët atë gjë që turma e konsideron si më të dëshirueshme."

 - Gjërat që ne i konsiderojmë pa e ditur si të padëmshme mund të krijojnë lehtësisht varësi të plotë. Ne fillojmë me një kafe në mëngjes dhe sa më shpejt që të mundemi sepse nuk mund ta fillojmë ditën pa të. 
Ne kontrollojmë postën elektronike sepse është pjesë e punës sonë dhe shumë shpejt ne ndiejmë një gumëzhitje fantazmë të telefonit në xhepin tonë çdo disa sekonda. 
Shumë shpejt, këto zakone të padëmshme po drejtojnë jetën tonë. Detyrimet dhe shtytjet jo vetëm që na heqin lirinë dhe sovranitetin tonë, ato na turbullojnë çdo ditë qetësinë dhe qartësinë. 
Ne mendojmë se jemi në kontroll - por a jemi vërtet? 
Siç e tha dhe një person që kishte krijuar varësi:  " varësia është kur ne kemi humbur lirinë për të  frenuar apo ndaluar veten." 
Le ta rimarrim atë liri. Cila është ajo varësi për ju dhe a mund të ndryshojë:  Droga?  Ankesat?  Thashethemet?  Interneti? Të kafshoni thonjtë?  Por ju duhet të rikuperoni aftësinë për të abstenuar sepse brenda tij është qartësia dhe vetëkontrolli juaj.

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Wednesday, November 18, 2020

Të ndarë mund të arrijmë gjithçka

Të ndarë mund të arrijmë gjithçka por do të jemi pa njëri tjetrin. 
Bashkë mund të mos arrijmë çdo gjë por do të kemi njëri tjetrin! 
Njerëzit janë më të rëndësishëm se gjërat ! 

7 funksione të mendjes

SHTATË FUNKSIONE TË QARTA TË MENDJES

" Puna e duhur e mendjes është ushtrimi i zgjedhjes, refuzimit, dëshirës së zjarrtë, zmbrapsjes, përgatitjes, qëllimit dhe pëlqimit. Çfarë gjëje mund të ndotë dhe bllokojë funksionimin e duhur të mendjes? Askush tjetër përveç vendimeve të veta korruptive.  "

Le të zbërthejmë secilën nga ato detyra:

Zgjedhja për të bërë dhe menduar drejt. Refuzimi i tundimit.
Për të qenë më i mirë.
Largimi i negativitetit, i ndikimeve të këqija, e asaj që nuk është e vërtetë.
Përgatitja - për atë që qëndron përpara ose çfarëdo që mund të ndodhë.
Qëllimi - parimi ynë udhëzues dhe pëlqimi më i lartë.
Të jesh i lirë nga mashtrimet me atë që është brenda dhe jashtë kontrollit tonë (dhe të jesh gati të pranosh këtë të fundit).

Kjo është ajo që mendja jonë e ka për detyrë që të bëjë.  Ne duhet të sigurohemi që po e bën - dhe ta shohim gjithçka tjetër si ndotje ose korrupsion.

#NdalohetKopjimi
#Lejohetshpërndarja

Kush, ku, pse, çfarë?

KU, KUSH, ÇFARË DHE PSE

“Një person që nuk di se çfarë është universi, ai nuk e di se ku gjendet. Një person që nuk e di qëllimin e tij  në jetë nuk e di se kush është  apo çfarë është jeta.  Një person që nuk di ndonjë nga këto gjëra nuk e di pse ndodhet këtu apo pse po jeton. Atëherë, çfarë t'u bësh njerëzve që kërkojnë ose shmangin lëvdatat e atyre që nuk kanë njohuri se ku ose kush janë? "

Komediani i ndjerë Mitch Hedberg kishte një histori qesharake që e tregoi në aktin e tij.  Në një intervistë, një radio DJ e pyeti atë, "Pra, kush je ti?" Në atë moment, ai po mendonte : " A është ky djalë vërtet i thellë apo unë e kam çuar në një stacion të gabuar? 
Sa shpesh jemi pyetur me një  pyetje të thjeshtë si "Kush je ti?" ose "Çfarë bën?" ose "Nga je?" ose "Ku po shkon?"
Duke e konsideruar atë një pyetje sipërfaqësore- edhe nëse e konsiderojmë të rëndësishme - ne nuk shqetësohemi me më shumë se një përgjigje sipërfaqësore. 
Por, duke mos  vrarë mendimin në kokën e tyre, shumica e njerëzve nuk mund të japin një përgjigjeje thelbësore për këto pyetje : Kush mund të jeni? A keni gjetur kohë për të zbuluar me qartësi të plotë se kush jeni dhe për çfarë qëndroni në këtë botë? Apo jeni shumë i zënë  me ndjekjen e gjërave të parëndësishme, me imitimin e ndikimeve të gabuara dhe me ndjekjen e rrugëve zhgënjyese ose jo-plotësuese ose inekzistente?

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Tuesday, November 17, 2020

Qartësoni qëllimin

Qartësoni qëllimin përfundimtar 

"Lërini të gjitha përpjekjet tuaja për diçka, dhe mbajeni këtë qëllim në mendje. Nuk është aktiviteti ai që shqetëson njerëzit, por konceptet e rreme të gjërave që i çmendin ata." 

Ligjet e Fuqisë janë: Planifikoni Gjithë Rrugën deri në Fund.  
Robert Greene shkruan, "Duke planifikuar deri në fund, nuk do të mbingarkoheni nga rrethanat dhe do të dini kur të ndaleni. Drejtoni qetësisht dhe urtësisht  fatin dhe ndihmoni në përcaktimin e së ardhmes duke menduar shumë përpara."  
Zakon i dytë në 7 zakonet e njerëzve shumë efektivë është: filloni me një fund në mendje.  Të kesh një fund në mendje nuk ka asnjë garanci se do ta arrish atë - asnjë  nuk do ta tolerojë atë supozim - por të mos kesh një fund në mendje është një garanci që nuk do veprosh.
  
Konceptimet e rreme janë përgjegjëse jo vetëm për shqetësimet në shpirt, por për jetët dhe operacionet kaotike dhe jofunksionale. Kur përpjekjet tuaja nuk janë të drejtuara ndaj një kauze ose një qëllimi, si do e dini se çfarë të bëni ditë për ditë?  Si do e dini se çfarë dhe kur duhet t'i thoni jo apo të  themi po?  Si do ta dini kur të keni arritur mjaft, kur e keni arritur qëllimin tuaj, kur keni dalë nga binarët, nëse nuk keni përcaktuar kurrë se cilat janë ato gjëra?  Përgjigja është se nuk mundeni.  Dhe kështu ju e keni shtyrë veten në dështim-ose më keq, në çmenduri nga harresa e mungesës së drejtimit.

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Perceptimi, veprimi, vullneti

“Të gjitha që ju duhen janë këto: siguria e gjykimit në momentin e tanishëm; veprim për të mirën e përbashkët në momentin e tanishëm;  dhe një qëndrim mirënjohjeje në momentin aktual për gjithçka që ju del përpara. "

Perceptimi, Veprimi, Vullneti. Këto janë tri disiplinat mbivendosëse por kritike të Stoicizmit. Filozofia nuk ka aq shumë siguri - dhe ne mund ta kalonim gjithë ditën duke folur për mendimet unike të stoikëve të ndryshëm: "Kjo është ajo që mendoi Herakliti ..." 
"Zeno është nga ky qytet, një  qytet në Qipro, dhe e besove... "Por a do t'ju ndihmonin vërtet fakte të tilla çdo ditë?  Çfarë qartësie ofrojnë këto vogëlsira për të bërë një jetë më të mirë?

Në vend të kësaj, kujtesa e mëposhtme përmbledh tre pjesët më thelbësore të filozofisë stoike që ia vlen të bartesh me vete çdo ditë, në çdo vendim: 
Kontrolloni perceptimet tuaja.  
Drejtoni veprimet tuaja siç duhet.  
Pranoni me dëshirë atë që është jashtë kontrollit tuaj.  
Kjo është gjithçka që duhet të bëjmë.

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Monday, November 16, 2020

Cilin model duhet të ndjekim?

Cilin model duhet të ndjekim ?

Reflektime 

A është  kjo  forcë  që  na  tërheq  në  një drejtim  kur  ne synojmë  një  tjetër,  duke  na  nxitur për  në  vendin  e  duhur nga  i  cili  dëshirojmë  të tërhiqemi?  Çfarë  është  ajo  që  lufton  me shpirtin  tonë  dhe  nuk  na  lejon  të  dëshirojmë asgjë  njëherë  e  përgjithmonë?  Ne  largohemi nga  plani  në  plan.  Asnjë  nga  dëshirat  tona  nuk është  falas,  asgjë  nuk  është  e  pakualifikuar, asgjë nuk është e qëndrueshme. 
-"Por  është  budallai,"  thoni  ju,  "që  është  në kundërshtim;  asgjë  nuk  i  shkon  për  shtat ”. 
Por,  si  ose  kur  mund  ta  heqim  veten  nga  kjo marrëzi?  Asnjë  njeri  në  vetvete  nuk  ka  forcë  të mjaftueshme  për  t'u  ngritur  mbi  të;  ai  ka  nevojë për  një  dorë  ndihme,  dhe  dikush  për  ta  nxjerrë jashtë. 
Epikuri  ka vërejtur  se  burra  të  caktuar  kanë  punuar drejt  së  vërtetës  pa  ndihmën  e  askujt,  duke gdhendur  pasazhin  e  tyre.  Dhe  ai  u  jep  lavdi  të veçantë  këtyre,  sepse  impulsi  i  tyre  ka  ardhur  nga brenda,  dhe  ata  janë  farkëtuar  vetë. Përsëri,  thotë  ai,  ka  të  tjerë  që  kanë  nevojë  për ndihmë  nga  jashtë,  të  cilët  nuk  do  të  vazhdojnë 
nëse  dikush  nuk  udhëheq  rrugën,  por  që  do  e ndjekin  me  besnikëri.  Nga  këto,  thotë  ai, ishte një Metrodorus;  ky  lloj  burri  është  gjithashtu i  shkëlqyeshëm,  por  i  përket  klasës  së  dytë.  As  ne nuk  jemi  të  asaj  klase  të  parë;  ne  do  të  trajtohemi mirë  nëse  pranohemi  në  vendin  e  dytë.  As  nuk keni  nevojë  të  përbuzni  një  njeri  që  mund  të  fitojë shpëtimin  vetëm  me  ndihmën  e  tjetrit;  vullneti  për t'u  ruajtur  do  të  thotë  gjithashtu  një  marrëveshje  e madhe me vlerat. 

Do  të  gjeni  akoma  një  klasë  tjetër  njeriu  -  dhe një  klasë  që  nuk  do  të  përçmohet  -  të  cilët mund  të  detyrohen  dhe  të  drejtohen  në drejtësi,  të  cilët  nuk  kanë  nevojë  për  një udhëzues  aq  sa  kërkojnë  nga  dikush  për  të inkurajuar  dhe,  si  të  thuash,  për  t'i  detyruar  ata së  bashku .  
Ky  është  varieteti  i  tretë.  Nëse  më kërkoni  edhe  për  një  njeri  të  këtij  modeli, Epikuri  na  thotë  se  Hermarku  ishte  i  tillë.  Dhe nga  dy  klasat  me  emrin  e  fundit, ai  është  më  i gatshëm  ta  përgëzojë  njërën,  por  ai  ndjen  më shumë  respekt  për  tjetrin;  sepse  megjithëse  të dy  arritën  të  njëjtin  qëllim,  është  një  meritë  më e  madhe  të  keni  sjellë  të  njëjtin  rezultat  me materialin  më  të  vështirë  mbi  të  cilin ju punoni.  

Supozoni  se  janë  ngritur  dy  ndërtesa, ndryshe  nga  themelet  e  tyre,  por  të  barabarta në  lartësi  dhe  madhështi.  Njëra  është  e ndërtuar  në  tokë  të  patëmetë  dhe  procesi  i ngritjes  shkon  përpara.  Në  rastin  tjetër, themelet  i  kanë  shteruar  materialet  e ndërtimit,  sepse  ato  janë  zhytur  në  tokë  të  butë dhe  zhvendosëse  dhe  shumë  punë  është harxhuar  për  të  thërrmuar  shkëmbin  e  fortë. Ndërsa  i  shikon  të  dy,  sheh  qartë  se  çfarë përparimi  ka bërë  e  para,  por  pjesa  më  e madhe  dhe  më  e  vështirë  e  kësaj  të  fundit  është e fshehur. Kështu është dhe me  dispozitat  e  njerëzve;  disa  janë  të zhdërvjellët  dhe  të  lehtë  për  tu  menaxhuar, por  të  tjerët  duhet  të  përpunohen  me  mund, me  sa  thuhet,  dhe  janë  të  punësuar  plotësisht në  krijimin  e  themeleve  të  tyre.  Prandaj,  duhet ta  konsideroj  më  me  fat  njeriun  që  nuk  ka pasur  kurrë  telashe  me  veten  e  tij;  por  tjetri, ndjej,  e  ka  merituar  më  mirë  për  veten  e  tij,  i cili  ka  fituar  një  fitore  mbi  poshtërsinë  e natyrës  së  tij  dhe  nuk  e  ka  udhëhequr butësisht  vetveten,  por  ka  luftuar në rrugën  e  tij, drejt mençurisë. Ju  mund  të  jeni  i  sigurt  se  kjo  natyrë rezistente,  e  cila  kërkon  shumë  mundim,  është futur  tek  ne.  Ka  pengesa  në  rrugën  tonë; kështu  që  le  të  luftojmë  dhe  të  thërrasim  në ndihmë  disa  ndihmës. 

-  "Kë",  thoni  ju,  " duhet të  thërras?  A  do  të  jetë  ky apo  ai njeri? ”  Ekziston  edhe  një  zgjedhje  tjetër  e  hapur  për ju;  ti mund te shkosh drejt të  lashtëve; sepse  ata  kanë  kohë  për  t'ju ndihmuar.  Ne  mund  të  marrim  ndihmë  jo vetëm nga të gjallët, por dhe nga ata të së kaluarës. Le  të  zgjedhim,  megjithatë,  midis  të  gjallëve, jo njerëz  që i hedhin fjalët e tyre me "shkëlqimin" më  të  madh,  duke  dalë  në  vendet  e  zakonshme dhe  duke  mbajtur.  si  të  thuash,  ekspozitat  e tyre  të  vogla  private, -  këto jo,  them  unë,  por njerëz  që  na  mësojnë  nga  jeta  e  tyre,  burra  që na  tregojnë  se  çfarë  duhet  të  bëjmë  dhe  pastaj e  provojnë  atë  në praktikë,  të  cilët  na  tregojnë se  çfarë  ne  duhet  të  shmangim,  dhe  pastaj kurrë  nuk  kapen mat  duke  bërë  atë  që  na  kanë urdhëruar të shmangim. Zgjidhni  si  udhërrëfyes  dikë  të  cilin  do  ta admironi  më  shumë  kur  e  shihni  si  vepron sesa kur e dëgjoni duke folur. Sigurisht  që  nuk  do  t'ju  ndaloja  të  dëgjoni edhe  ata të ditur  që  nuk  janë  të  zakonshëm kur mbajnë  mbledhje  dhe  diskutime  publike,  me kusht  që  ata  të  paraqiten  para  njerëzve me qëllimin  e  shprehur qartë për përmirësimin e tyre dhe  të  tjerëve  dhe  të  mos  ushtrojnë profesionin  e  tyre  për  për  hir  të  kërkimit  të vetvetes.  

A  e  vlerëson  i sëmuri kirurgun ndërsa është në operacion? Në  heshtje  dhe  me  frikë  të  madhe  i nënshtrohen  shërimit. Edhe  pse  ju  bërtisni me duartrokitje, unë  do  t'i  dëgjoj  thirrjet  tuaja njësoj sikur  rënkoni  kur  prekni  plagët.  A  dëshironi të  jepni  dëshmi  se  jeni  të  vëmendshëm,  se  jeni të trazuar nga madhështia e temës?  Ju  mund  ta bëni  këtë  në  kohën  e  duhur;  Unë  sigurisht  që do  t'ju  lejoj  të  merrni  gjykime  dhe  të  votoni  për rrugën  më  të  mirë.  Pitagora  bëri  që  nxënësit  e tij  të  heshtnin  për  pesë  vjet;  mendoni  se  ata kishin  të  drejtë  që pas kaq kohësh  të  shpërthejnë menjëherë në duartrokitje? Sa  i  çmendur  është  ai  që  largohet  nga  salla  e leksioneve me  një  mendje  të  kënaqur  thjesht  për shkak  të  duartrokitjeve  nga  injorantët!  Pse kënaqeni  kur  vlerësoheni  nga  njerëz  të  cilët vetë  nuk  mund  t’i  lavdëroni?  Fabianus  mbante fjalime  popullore,  por  audienca  e  tij  dëgjonte  me vetëkontroll.  Herë pas here një britmë e fortë  lavdërimi  do  të  shpërthente,  por  u  nxit  nga madhështia  e  temës  së  tij,  dhe  jo  nga  tingulli  i oratorisë që rrëshqiste këndshëm dhe butë. Duhet të ketë një ndryshim  midis duartrokitjeve  të  teatrit  dhe  duartrokitjeve  të shkollës;  dhe  ekziston  një  mirësjellje  e  caktuar edhe  në  dhënien  e  lavdërimeve.  Nëse  i  shënoni me  kujdes,  të  gjitha  veprimet  janë  gjithmonë domethënëse,  dhe  ju  mund  ta vlerësoni karakterin  edhe  nga  shenjat  më  tronditëse. 

Njeriu  lebroz  zbulohet  nga  ecja  e  tij,  nga  një lëvizje  e  dorës,  ndonjëherë  nga  një  përgjigje  e vetme,  nga  prekja  e  kokës  me  gisht, nga lëvizja  e  syrit.  Skema  shfaqet  nga  e qeshura  e  tij;  i  çmenduri  nga  fytyra  dhe  pamja e përgjithshme.  Këto  cilësi  bëhen  të njohura  me  shenja  të  caktuara;  por  ju  mund  ta tregoni  karakterin  e  çdo  njeriu  kur  shihni  se  si ai  jep dhe merr lavdërime. Publiku  i  filozofit,  nga  ky  dhe  nga  ai cep, shtrihet  me  duart  e  admirueshme,  dhe nganjëherë  turma  e  adhuruar  pothuajse  varet mbi  kokën  e  pedagogut.  Por,  nëse  vërtet  e kuptoni,  nuk  është  lavdërim;  është  thjesht duartrokitje.  Këto  duhet  të  lihen  për artet  që  synojnë  të  kënaqin  turmën;  le  të admirohet dituria  në heshtje. 

Të  rinjtë,  me  të  vërtetë,  ndonjëherë  duhet  të kenë  lojë  të  lirë  për  të  ndjekur  impulset  e  tyre, por  duhet  të  jetë  vetëm  në  raste  kur  veprojnë nga  impulsi  dhe  kur  nuk  mund  ta  detyrojnë veten  të  heshtin.  Një  lavdërim  i  tillë  jep  një  lloj inkurajimi  të  caktuar  për  vetë  dëgjuesit  dhe vepron  si  një  nxitje  për  mendjen  rinore.  Por  le të  zgjohen  për  çështjen,  dhe  jo  për  stilin; përndryshe,  elokuenca  i  dëmton  ata,  duke  i bërë të dashuruar pas vetes, dhe jo prej temës. 

Unë  do  ta  shtyj  këtë  temë  për  momentin; sepse kërkon një  hetim  të  gjatë  dhe  të  veçantë,  për  të  treguar  se si  duhet  adresuar  publiku,  çfarë  indulgjence  duhet t'i  lejohet  një  folësi  në  një  rast  publik  dhe  çfarë duhet  t'i  lejohet  vetë  turmës  në  praninë  e  folësit.  Nuk  mund  të  ketë  dyshim  se dituria logjike  ka  pësuar  një  humbje,  tani  që  ajo  ka ekspozuar  sharmet  e  saj  për  shitje.  Por  ajo ende  mund  të  shikohet  në  shenjtëroren  e  saj, nëse  ekspozuesi  i  saj  është  një  teolog dhe  jo  një pedar.

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Saturday, November 14, 2020

Distancë nga veset

Ne  duhet  të  sigurohemi  që  të  jemi  në  distancën  më  të madhe  të  mundshme  nga  provokimet  e  veseve.  Ne duhet  të  forcojmë   mendjet  tona  dhe  t'i  mbajmë  ato larg  joshjes  së  kënaqësisë që vinë nga veset e ulëta.  

Një  dimër  i  vetëm  relaksoi  trupin e  Hanibalit;  përkëdhelja  e  tij  në  Campania  i  mori vrullin  atij  heroi  që  kishte  triumfuar  mbi  alpine.  Ai  pushtoi  çdo vend ku shkeli me  armët  e  tij, por  u  pushtua  nga veset  e  tij. 

Edhe  ne  kemi  një  luftë  për  të  zhvilluar,  një lloj  lufte  në  të  cilën  nuk  lejohet të biem në pushim  ose viktimë e veseve.  Për  t’u pushtuar,  në  radhë  të  parë,  janë kënaqësitë e veseve,  të  cilat,  siç  e  shihni,  kanë  marrë  me vete  edhe  personazhet  më  të  rrepta.  

Nëse  një njeri  e  ka  kuptuar  një  herë  se  sa  e  madhe  është detyra  për  të  cilën  ai  ka  hyrë në këtë botë,  ai  do  të  kuptojë  se nuk  duhet  të  ketë  sjellje  të jo të hijshme.

Humbja e kohës

"Sa e kanë shkatërruar jetën tuaj kur nuk keni qenë në dijeni të asaj që po humbisni, sa shumë keni  humbur në hidhërimin e kotë, në gëzimin e pamend, në dëshirën lakmitare dhe në dëfrimet shoqërore  - sa pak nga të tutë e lanë kohën për ju. Do ta kuptoni kur të vendoset mbyllja e kohës suaj! "  

Një nga gjërat më të vështira për të bërë në jetë është të thuash "Jo".  Për ftesa, për kërkesa, për detyrime, për gjëra që të gjithë të tjerët janë duke bërë.  Edhe më e vështirë është t'i thuash jo emocioneve të caktuara që marrin kohë: zemërimi, eksitimi, shpërqendrimi, fiksimi, epshi.  Asnjë nga këto impulse nuk ndihet si një punë e madhe në vetvete, por tërhiqen, ato bëhen një angazhim si çdo gjë tjetër.  Nëse nuk jeni të kujdesshëm, këto janë pikërisht imponimet që do të mbingarkojnë dhe konsumojnë jetën tuaj.  A mendoni ndonjëherë se si mund të merrni pak nga koha juaj, si mund të ndiheni më pak të zënë?  Filloni duke mësuar fuqinë e "Jo!" - si në "Jo, faleminderit" dhe "Jo, nuk do të kapem pas kësaj" dhe "Jo, thjesht nuk mundem tani".  Mund të lëndojë disa ndjenja.  Mund t'i fikë njerëzit.  Mund të duhet pak punë e vështirë. Por sa më shumë që tu thuash jo gjërave që nuk kanë rëndësi, aq më shumë mund të thuash po për gjërat që kanë vlerë.  Kjo do t'ju lejojë të jetoni dhe të shijoni jetën tuaj - jetën që dëshironi.

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Friday, November 13, 2020

Kontrolli dhe zgjedhja

KONTROLLI DHE ZGJEDHJA 

"Detyra kryesore në jetë është thjesht kjo: të identifikojë dhe të ndajë çështjet në mënyrë që t'i them vetes qartë se cilat janë gjërat e jashtme që nuk janë nën kontrollin tim, dhe cilat kanë të bëjnë me zgjedhjet që unë aktualisht kontrolloj. 
Ku atëherë duhet të  kërkoj për të mirën dhe të keqen? Jo për të jashtmit e pakontrollueshëm, por brenda vetes, ndaj zgjedhjeve që janë të miat ... "

Praktika e vetme më e rëndësishme në filozofinë stoike e bën dallimin midis asaj që  ne mund të ndryshojmë dhe atë që nuk mundemi. Ajo mbi të cilën kemi ndikim dhe çfarë jo. Një fluturim është vonuar për shkak të motit - asnjë fuqi  e bërtitjes në një aeroport  të linjës ajrore nuk do t'i japë fund asaj stuhie.  Asnjë dëshirë nuk do t'ju bëjë më të gjatë ose më të shkurtër ose të lindur në një vend tjetër.  Sado që të përpiqesh, nuk mund ta bësh dikë si ty. 
Dhe mbi të gjitha, koha e kaluar duke u hedhur drejt këtyre objekteve të paluajtshme është koha e kaluar për gjërat që mund të ndryshojmë. Komuniteti i besimit  praktikon diçka të quajtur Lutja e Qetësisë: "Zot, më jep qetësi për të pranuar gjërat që nuk mund t'i ndryshoj, guximin për të ndryshuar gjërat që mundem dhe mençurinë për të njohur ndryshimin."  

Të dhunuarit  nuk mund të ndryshojnë abuzimin e pësuar në fëmijëri.  Ata nuk mund të zhbëjnë zgjedhjet që kanë bërë ose lëndimin që ata kanë shkaktuar.  Por ata mund ta ndryshojnë të ardhmen përmes fuqisë që kanë në momentin e tanishëm.  Siç tha Epictetus, ata mund të kontrollojnë zgjedhjet që bëjnë tani.  E njëjta gjë është e vërtetë për ne sot.  Nëse mund të përqendrohemi në bërjen e qartë se cilat pjesë të ditës sonë janë nën kontrollin tonë dhe cilat pjesë nuk janë, ne jo vetëm që do të jemi më të lumtur, por do të kemi një avantazh të dallueshëm ndaj njerëzve të tjerë që nuk arrijnë të kuptojnë se po bëjnë një betejë të humbur. 

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Thursday, November 12, 2020

Aty ku puthet hëna me detin

Aty ku puthet hëna me detin 
Aty ku shkruhen të pathënat 
Aty ku luajnë dallgët me shkëmbin 
Aty ku gjethet e pemëve këndojnë
Aty ku peshqit kërcejnë tango. 
Aty ku muza e poezisë sime je ti
Aty do më gjesh gjithnjë, aty.
Sa herë të më kërkosh, aty jam.
Sa herë të ndjesh mall, aty jam.
Sa herë të qash, aty jam.
Sa herë të mbetesh vetëm, aty jam. 
Sa herë të duash të luash, prek valët e detit dhe unë do depërtoj mënjëherë në shpirtin tënd.
Sa herë të frikësohesh, shiko ndriçimin e hënës dhe unë do hyj si dritë në sytë e tu për të të dhënë jetë.
Sa herë të mbetesh vetëm, prek gjethet e pemëve të rëna përtokë dhe unë mënjëherë do dal nga toka e do bëhem pemë ku ti të mbështetesh.
Sa herë të dëgjosh muzikë dhe ske me kë të kërcesh, hidh një gurralec në det dhe unë do të të marr në thellësitë e shpirtit për të kërcyer tangon e dashurisë sonë. 
Sa herë të ndjesh se të mungoj, kujto poezitë e mia të cilat ishin frymëzim i muzës suaj. 
Sa herë...aty do të lind për ty një shpresë midis jetës dhe ëndrrës...

Monday, November 9, 2020

Koha dhe kujtesa

Një  person  është  me  të  vërtetë  i pakujdesshëm me emocionet, nëse i  kujtohet dikush  vetëm  duke  parë  ndonjë peizazh  që  trazon  kujtesën;  e megjithatë  ka raste  kur  të ndjekin kujtime të vjetra  e të  njohura që ngacmojnë  një  ndjenjë  humbjeje  e cila  është ruajtur  në  shpirt,  duke  mos  sjellë thjesht  kujtime  të vdekura,  por  duke  i  zgjuar  ato  nga  gjendja  e tyre  e  tmerrshme,  ashtu  si  pamja  e  një  të dashuri apo  të  një  miku  të  humbur, apo veshja e  tij,  apo shtëpia  e  tij,  duke risjellë  pikëllimin  e  hartuesit, edhe  pse  ajo ishte zbutur nga koha.

Tani,  ja,  dhe qyteti  yt  i  dashur,  më  goditi,  kur  e  pashë,  me një  ndjenjë  të  mrekullueshme e  të  freskët  të  dëshirës për  ty.  Ti  qëndron me një  pamje  të  plotë  para  syve  të mi.  Ndërsa unë  jam  në atë pikën  e  ndarjes  nga  ju.  Unë  po  ju shoh  duke u mbytur nga lotët  tuaj  dhe  duke  rezistuar  pa sukses  ndaj emocioneve  që  shfaqen  në  momentin kur  përpiqeni  t’i  kontrolloni.  Duket  se  të  kam humbur  por  një  çast  më  parë.  Për  atë  që  nuk  është më ty, shprehja  "por  një  çast  më  parë"  nuk ka kuptim kur   fillon  të  përdorë kujtesën!  Ishte  vetëm  një  çast  më  parë  që  u  ula,  si  një  djalë, sepse  një  çast  më parë  fillova  të mos jetoj atë që iku,  jo tani që të kujtoj,  por  një  çast më parë humba shansin për të jetuar, një moment  më  parë  kam  humbur  aftësinë për të vepruar.

Pafundësisht  i  shpejtë  është  fluturimi  i  kohës, pasi  ne e  shohin  më  qartë  atë që  po ikën prapa.  Sepse kur kemi një qëllim në të tashmen, ne nuk  e  vërejmë  atë,  aq  i  butë  është fluturimit i kohës. A  pyet për arsyen  e  kësaj?  E  gjithë  koha  e kaluar  është  në  të  njëjtin  vend;  të  gjitha paraqesin  të  njëjtin  aspekt  tek  ne,  qëndrojnë  së bashku.  Gjithçka  rrëshqet  në  të  njëjtën humnerë.  Përveç  kësaj,  një  ngjarje  e  cila  në tërësinë  e  saj  është  me  busull  të  shkurtër  nuk mund  të  përmbajë  intervale  të  gjata.  Koha  që ne  kalojmë  duke  jetuar  nuk  është  veçse  një pikë,  madje,  madje  edhe  më  pak  se  një  pikë. Por  kjo  pikë  e  kohës,  pafundësisht  e  vogël, mendja jonë  është  tallur  duke  e  bërë  atë  të  duket  nga jashtë  më  të  gjatë;  ajo  ka  marrë një  pjesë  të  saj  dhe  e  ka  bërë  foshnjëri,  një tjetër  fëmijëri,  një  tjetër  rini,  një  tjetër  pjerrësi graduale,  për  të  thënë  kështu,  nga  rinia  në pleqëri,  dhe  vetë  pleqëria  është  akoma hap një tjetër i kohës. Ishte  vetëm  një  çast  më  parë  që  ju  ndalova  në udhëtimin  tuaj;  dhe  megjithatë  ky  "moment  më parë"  përbën  një  pjesë  të  mirë  të  ekzistencës sonë,  e  cila  është  aq  e  shkurtër sa  duhet  të reflektojmë,  se  së  shpejti  kjo kohë do  të  marrë  fund  fare. Në  vitet  e  tjera  koha  nuk  më  dukej  se  shkonte kaq  shpejt;  tani,  duket  shpejt  përtej  besimit, mbase,  sepse  ndiej  që  vija  e  fundit  po  më afrohet,  ose  mund  të  ndodhë  që  unë  kam  filluar të kem  kujdes dhe të vlerësoj humbjet e mia. Për  këtë  arsye  unë  jam  shumë  më  i  zemëruar  që disa njerëz  pretendojnë  pjesën  më  të  madhe  të  kësaj kohe  për  gjëra  të  tepërta  -  kohë  e  cila,  pa  marrë parasysh  sa  me  kujdes  ruhet,  nuk  mund  të  mjaftojë as  për  gjërat  e  nevojshme.  Ciceroni    deklaroi  se nëse  numri  i  ditëve  të  tij  dyfishohej,  ai  nuk  do  të kishte  kohë  të  lexonte  poetët  lirikë. Dhe  ju  mund  të  vlerësoni  dialektikët  në  të njëjtën  mënyrë;  por  ata  janë  budallenj  në  një mënyrë  më  melankolike. Poetët  lirikë  janë mendjelehtë; por  dialektologët besojnë se ata vetë merren me biznes serioz. Nuk  e  mohoj  që  duhet  hedhur  një  vështrim në  dialektikë;  por  duhet  të  jetë  një  shikim  i thjeshtë,  një  lloj  përshëndetjeje  nga  pragu, thjesht  që  dikush  të  mos  mashtrohet,  ose  të gjykojë  këto  gjëra  për  të  ruajtur  ndonjë çështje të fshehur me vlerë të madhe. Pse  e  mundoni  veten  dhe  humbni  peshë  për ndonjë  problem  që  është  më  e  mençur  ta  keni përbuzur sesa ta zgjidhni? 

Kur  një  ushtar  është i  patrazuar  dhe  po  udhëton  me  lehtësinë  e  tij, ai  mund  të  kërkojë  gjëra  të  vogla  gjatë  rrugës së  tij;  por  kur  armiku  po  mbyllet  në  pjesën  e prapme  dhe  jepet  një  komandë  për  të shpejtuar  ritmin,  domosdoshmëria  e  bën  atë  të hedhë gjithçka që ai mori në momentet e paqes dhe kohës së lirë. Nuk  kam  kohë  të  hetoj  lakimet  e diskutueshme  të  fjalëve  ose  të  provoj dinakërinë time ndaj tyre. Më duhet një zemër e fortë për të dëgjuar pa u ndezur kjo zhurmë beteje që tingëllon rrotull. Dhe  të  gjithë  do  të  mendonin  me një të  drejtë  të çmendur  nëse,  kur  mjekrat  e  thinjura me  gratë e tyre grumbullonin  gurë  për  fortifikimet,  kur  të rinjtë  e  veshur  me  forca  të  blinduara  brenda portave  prisnin,  ose  madje  kërkonin urdhrin për  një  veprim,  kur  heshtat  ishin  duke  u dridhur  në  portat  tona  dhe  terreni  po  lëkundej nga  minierat  dhe  pasazhet  nëntokësore  -  them unë ,  ata  me  të  drejtë  do  të  më  mendonin  të çmendur  nëse  do  të  rrija kot,  duke  vendosur postera  të  imëta  si  kjo:  "Atë  që  nuk  e  keni humbur,  e  keni.  Por  ju  nuk  keni  humbur  asnjë brirë.  Prandaj, ju  keni  brirë  ”, ose  truket  e tjera  të  ndërtuara  sipas  modelit  të  kësaj  pjese  të marrëzisë së pastër. E megjithatë  unë  mund  të  dukem  në  sytë  tuaj  jo  më  pak  i çmendur,  nëse  i  harxhoj  energjitë e  mia  për  atë  lloj  gjëje. E  megjithatë,  në  rastin  e mëparshëm  do  të  ishte  thjesht  një  rrezik  nga jashtë  që  do më  kërcënonte,  dhe  një  mur  që do shpërthente  nga  armiku;  siç  është  tani,  rreziqet  e  vdekjes janë  në  praninë  time.  Nuk  kam  kohë  për  marrëzira të  tilla;  një  ndërmarrje  e  fuqishme  është  në  duart  e mia.  Çfarë  duhet  të  bëj?  Vdekja  është  në  gjurmët  e mia  dhe  jeta  po  kalon;  më  mëso  diçka  me  të  cilën  të përballem  me  këto  telashe.  Bëni  të  ndodhë  që  unë do  të  pushoj  së  përpjekuri  të  shpëtoj  nga  vdekja dhe  se  jeta  mund  të  pushojë  të  shpëtojë  nga  unë. Më  jepni  kurajo  për  të  përmbushur  vështirësitë; më  bëj  të  qetë  përballë  të  pashmangshmes.  Zgjero  kufijtë  e  ngushtë  të  kohës  që  janë caktuar  për mua. Më  trego  se  e  mira  në  jetë  nuk  varet  nga  gjatësia  e jetës,  por  nga  përdorimi  që  i  bëjmë  asaj;  pasi është  e  mundur,  ose  më  saktë  e  zakonshme,  për një  njeri  që  ka  jetuar  gjatë  të  ketë  jetuar  shumë pak.  Më  thuaj  kur  shtrihem  për  të  fjetur:  "Ju  mund të  mos  zgjoheni  përsëri!"  Dhe  kur  të  zgjohem:  "Ju mund  të  mos  shkoni  të  flini  përsëri!"  Më  thuaj  kur të  dal  nga  shtëpia  ime:  "Ju  mund  të mos ktheheni!"  Dhe  kur  të  kthehem:  "Ju mund mos  dilni  më  kurrë!"

Ju  gaboheni  nëse  mendoni  se  vetëm  në  një udhëtim të gjatë  ka  një  hapësirë  midis  jetës  dhe  vdekjes. Jo,  distanca midis  është  kudo po  aq  e  ngushtë. Jo  gjithkund vdekja  e  tregon  veten  kaq  afër;  por  gjithkund ajo është aq afër. Më  çliro  nga  këto  tmerre  në  hije;  atëherë  do i  dërgoni  më  lehtë  udhëzimet  për  të  cilat unë i kam  përgatitur  vetë. 

Në  lindjen  tonë natyra  na  bëri  të mësueshëm  dhe  na  dha arsye, jo perfekte, por të aftë të përsoset. Diskutoni  për  mua  drejtësinë,  detyrën, kursimin dhe  atë  pastërti  të  dyfishtë,  si pastërtinë  që  abstenon  nga  personi  i  tjetrit, ashtu  edhe  atë  që  kujdeset  për  veten  e  tij.  Nëse  do  të  refuzoni  të  më  udhëheqni  përgjatë rrugicave,  unë  do  ta  arrij  më  lehtë  qëllimin drejt  të  cilit  po  synoj.  Sepse,  siç  thotë  poeti tragjik : " Gjuha e së vërtetës është e thjeshtë." Prandaj,  nuk  duhet  ta  bëjmë  atë  gjuhë  të ndërlikuar;  meqenëse  nuk  ka  asgjë  më  pak  të përshtatshme  për  një  shpirt  me  përpjekje  të mëdha sesa zgjuarsia e tillë dinake.

Thursday, November 5, 2020

Silogjizmi

Miku im, herës tjetër kur të kërkosh gjykime nga ana ime për çështje të ndryshme, dua që ti zgjedhësh me kujdes ato çështje sepse nuk mund të humbas kohën time me çështje të kota.
Ajo  që po  më  ofroni  nuk  është  gjë  tjetër  veçse  shtrembërimi i fjalëve dhe ndarja e rrokjeve. Është  e  qartë  se  nëse  nuk  mund  të  krijoj disa premisa  shumë  të  ndërlikuara  dhe  duke  zbritur në  mënyrë  të  gabuar  t'u  heq  atyre  një  gabim  që buron  nga  e  vërteta,  unë  nuk  do  të  jem  në gjendje  të  bëj  dallimin  midis  asaj  që  është  e dëshirueshme  dhe  asaj  që  duhet  të  shmanget! Më  vjen  turp!  Burra  të  moshuar  siç  jemi,  po merremi  me  një  problem koti, kur duhet që janë thjesht lojra fjalësh !
A mund të trajtojmë me seriozitet çështje të tilla : 

"Miu'' është  një  rrokje.  Tani  një  mi  ha djathin  e  tij;  prandaj,  një  rrokje  ha  djathë.  ” Tani supozoni  që  nuk  mund  ta  zgjidh  këtë problem;  shiko  çfarë  rreziku  varet  mbi  kokën time  si  rezultat  i  një  injorance  të  tillë!  Çfarë halli !  Pa  dyshim  që  duhet  të  kem kujdes,  ose  një  ditë  do  të  kap  rrokjet  në  minj,  ose,  nëse  rritem  i  shkujdesur,  një  libër mund  të  gllabërojë  djathin  tim!  

Ose themi ndryshe : silogjizmi  i  mëposhtëm  nuk  është  akoma  më  i mprehtë:  "'Miu'  është  një  rrokje.  Tani  një rrokje  nuk  ha  djathë.  Prandaj  një  mi  nuk  ha djathë ". Çfarë  marrëzie  fëminore!  A  i  mbledhim  vetullat mbi  këtë  lloj  problemi?  A  i  lëmë  mjekrat  tona të  thinjen  për  këtë  arsye?  A  është  kjo një çështje  që  ne  duhet të mësojmë  me  fytyra  të  lodhura  dhe të zbehta? 

A  do  ta  dinit  vërtet  se  çfarë  filozofie  i  ofron njerëzimit kjo lojë? Filozofia  ofron  këshilla.  Vdekja  thërret  një njeri  dhe  varfëria e tremb  një tjetër;  një  i  tretë  shqetësohet  ose  nga pasuria  e  fqinjit  të  tij  ose  nga  pasuria  e  tij. Filani  ka  frikë  nga  fati  i  keq;  një tjetër dëshiron të largohet  nga  fati  i  tij  i  mirë.  Disa trajtohen  keq  nga  njerëzit,  të  tjerët  nga iluzionet. Atëherë,  pse  më  krijoni  lojëra  të  tilla  si  këto?  Nuk është  asnjë  rast  për  shaka;  ju  jeni  mbajtur  si  njeri i dobishëm  për  njerëzimin  e  palumtur. 

#NdalohetKopjimi 
#Lejohetshpërndarja

Duaj të mirën për tjetrin siç ja do vetes

Të gjithë ne jetojme në një fat  te  perbashket.  Askush  nuk  mund  të jetojë  i  lumtur  nëse i  kushton vëmendje  vetëm vetes  dhe  shndërron  gjithçka  në  një  çështje  të dobisë  së  tij;  duhet  të  jetoni  për  fqinjin  tuaj,  nëse do  të  jetonit  për  veten  tuaj, mirësia e fqinjit është mirësi dhe për familjen e tij, mirësia e familjes së tij është mirësi dhe për familjet e tjera, mirësia e familjeve të tjera është mirësi e qytetit, mirësia e qytetit është mirësi për qytetin fqinj, mirësia e qyteteve është mirësi për gjithë shtetin. Mirësia e një shteti mund të prodhojë mirësi për shtetin fqinj.

Prandaj, duaje të mirën për tjetrin siç ja do vetes.
Dhe asnjëherë mos fli me barkun plot ndërkohë që fqinji yt po fle me barkun bosh. 
Bëhu përhapës i pozitivitetit dhe frenues i negativitetit! 
Mbill dashuri që të korrësh mirësi.

Tuesday, November 3, 2020

Pronari dhe skllavi


Unë jam  i  kënaqur  për  të  mësuar,  me  ata  që vijnë,  që  jetojnë  në  marrëdhënie miqësore me skllevërit tuaj.  Kjo i përshtatet një njeriu  të  arsyeshëm  dhe  të  arsimuar  mirë  si  ju.
"Ata  janë  skllevër",  deklarojnë  njerëzit. Jo, përkundrazi  ata  janë  burra.  "Skllevër!"  Jo, shokë. 
"Skllevër!"  Jo,  ata  janë  miq  të  thjeshtë.
"Skllevër!"  Jo,  ata  janë  shokët  tanë,  nëse reflekton  se fati  ka të  drejta  të  barabarta  mbi  skllevërit  dhe  njerëzit  e lirë. Kjo  është  arsyeja  pse  unë  u  buzëqesh  atyre që  mendojnë  se  është  poshtëruese  për  një person  të  darkojë  me  skllavin  e  tij.  Po  pse duhet  të  mendojnë  se  është  degraduese?  Kjo është vetëm  për  shkak  se  etiketimet me  krenari  për  ata që kanë xhepat e mbushur  rrethojnë  një  pronar shtëpie  në  darkën  e  tij  me  një  turmë skllevërish  në  këmbë.  Mjeshtri  ha  më  shumë sesa  mund  të  mbajë  dhe  me  lakmi  monstruoze e ngarkon  barkun  derisa  të  qetësohet  dhe zorrët  të  pushojnë  së  kryeri  punën; në  mënyrë  që  ai  të mos ketë  dhimbje  për  të  shkarkuar  të  gjithë  ushqimin  se  sa duhej  për ta mbushur atë. Gjatë  gjithë  kësaj  kohe  skllevërit  e  varfër mund  të  mos  lëvizin  buzët,  madje  as  të  flasin. Zhurma  më  e  vogël  shtypet  nga  shufra ndëshkuese;  madje edhe  një  tingull  i  rastësishëm  -  një  kollë,  një teshtimë  ose  një  lemzë  -  vëzhgohet  me  qerpik. Ekziston  një  dënim  i  rëndë  për  shkeljen  më  të vogël të heshtjes.  Gjatë  gjithë  natës  ata  duhet  të qëndrojnë rreth, të uritur dhe memecë. Rezultati  i  gjithçkaje  është  që  këta  skllevër,  të mund  të  mos  flasin  në  praninë  e  zotërisë  së tyre, por  të  flasin  për  zotërinë  e  tyre.  Por  skllevërit  e ditëve  të  mëparshme,  të  cilëve  u  lejohej  të bisedonin  jo  vetëm  në  praninë  e  zotërisë  së  tyre, por  në  të  vërtetë  me  të,  goja  e  të  cilit  nuk  ishte qepur  fort,  ishin  gati  të  zhveshin  qafat  për  zotërinë e  tyre,  për  të  sjellë  mbi  kokat  e  tyre  çdo  rrezik  që  e kërcënoi  atë;  ata  folën  në  festë,  por  heshtën  gjatë torturave.

Më në fund, thënia, në aludim të këtij  trajtimi të  njëjtë  të  lartë ,  bëhet  e  qartë:  "Sa më shumë skllevër të keni, aq  më shumë  armiq  do bëni".  Ata  nuk  janë armiq kur i fitojmë;  ne i bëjmë ata armiq. Unë  do nxjerr në pah  sjellje  të  tjera  mizore  dhe çnjerëzore ndaj tyre;  sepse  i keqtrajtojmë, jo sikur  të  ishin  njerëz,  por  sikur  të  ishin  kafshë me  barrë.  Kur  shtrihemi  në  një  banket,  një skllav  heq  ushqimin poshtë tryezës,  një  tjetër struket  i frikësuar. Një  tjetër  bën gati zogjtë  e  gjahut ; me  goditje  të  gabuara  dhe  me  dorë  të  aftë  ai pret  kafshët  e  zgjedhura.  Shok  i  pashpresë,  të  jetojë  vetëm  për qëllimin  e  prerjes  së  saktë  të dhjamit nga mishi -  përveç  nëse,  me  të  vërtetë,  njeriu tjetër  është  akoma  më  i  pakënaqur  se  ai,  i  cili  e mëson  këtë  art  për  kënaqësi,  në  vend të atij  që  e mëson sepse duhet. Një  tjetër,  që  shërben  verë,  duhet  të  vishet  si një  grua  dhe  të  luftojë  me  vitet  e  tij  të përparimit;  ai  nuk  mund  të  largohet  nga djalëria  e  tij;  ai  tërhiqet  përsëri  në  të;  dhe megjithëse  ai  tashmë  ka  fituar  një  figurë  të  një ushtari,  ai  mbahet  pa  mjekër  duke  i  zbutur flokët  ose  shkëputur  nga  rrënjët,  dhe  ai  duhet të  qëndrojë  zgjuar  gjatë  gjithë  natës,  duke  e ndarë  kohën  e  tij  midis  dehjes  së  zotërisë  së  tij dhe  epshit  të  tij;  në  dhomë  ai  duhet  të  jetë  një burrë, në festë një djalë.  Një  tjetër,  detyra  e  të  cilit  është  të  vendosë  një vlerësim  për  mysafirët,  duhet  t'i  përmbahet detyrës  së  tij,  shok  i  varfër,  dhe  të  shikojë  për  të parë  lajkat  e  kujt  dhe  modestia  e  të  cilit,  qoftë  e  oreksit  apo  e  gjuhës, është  t'u  merrni  atyre  një  ftesë  për  nesër. Mendoni  gjithashtu  për  furnizuesit  e  dobët  të ushqimit,  të  cilët  vërejnë  shijet  e  zotërve  të  tyre me  një  aftësi  delikate,  të  cilët  e  dinë  se  cilat aroma  të  veçanta  do  t'ua  mprehin  oreksin, çfarë  do  t'i  kënaqin  sytë  e  tyre,  cilat  kombinime të  reja  do  të  zgjojnë  stomakun  e  tyre  të  zënë, çfarë  ushqimi  do  të nxisë  zemërimin  e  tyre. Me  skllevër  si këta,  mjeshtri  nuk  mund  të  durojë  të  darkojë; ai  do  të  mendonte  se do ishte  nën  dinjitetin  e  tij  të shoqërohej  me  skllavin  e  tij  në  të  njëjtën tryezë!

Me  mirësi  mos  harroni  se  ai  që  ju  e  quani  skllavi juaj  ka  dalë  nga  e  njëjta  gjendje,  është  i  qeshur  në të  njëjtët  qiej  dhe  në  kushte  të  barabarta  me  veten tuaj  merr  frymë,  jeton  dhe  vdes.  Është  po  aq  e mundur  që  ju  të  shihni  tek  ai  një  njeri  që ka  lindur  i lirë,  ndërsa  ai  të  shikojë  tek  ju  një skllav.  Si  rezultat,  shumë  njerëz  me  një  lindje  të  shquar, të cilët  po hidhnin  hapat  e  parë  drejt  gradës  senatoriale  nga shërbimi  në  ushtri,  u  përul  nga  fati,  njëri  u  bë  një bari,  një  tjetër  kujdestar  në  një  vilë  vendi.  Përbuz, pra,  nëse  guxon,  ata  në  pasurinë  e  të  cilëve  mund të  zbresësh  në  çdo  kohë,  edhe  kur  i  përbuz.  Unë  nuk  dua  të  përfshihem  në  një  pyetje shumë  të  madhe  dhe  të  diskutoj  trajtimin  e skllevërve,  ndaj  të  cilëve  ne jemi  tepër fodullë,  mizorë  dhe  fyes. 

Por  kjo  është bërthama  e  këshillës  sime:  Trajtojini  inferiorët tuaj  ashtu  si  do  të  trajtoheshit  nga  superiorët tuaj. Dhe  sa  herë  që  reflektoni  sa  fuqi  keni  mbi  një skllav,  mos  harroni  se  zotëria  juaj  ka  po  aq pushtet mbi ju. "Por  unë  nuk  kam  zot,"  thua  ti.  Ju  jeni  akoma i  ri;  mbase  do  ta  kesh  një  të  tillë. 

A  nuk  e  dini në  cilën  moshë  hyri  në  robëri  nëna  e  Darit,  apo  Platonit,  apo Diogjenit? Shoqërohuni me skllavin tuaj me dashamirësi,  madje  edhe  në  kushte  të këndshme;  lëreni  të  flasë  me  ju,  të  planifikojë me  ju,  të  jetojë  me  ju.  Unë  e  di  se  në  këtë  pikë të  gjitha  hollësitë  do  të  bërtasin  kundër  meje;  ata  do  të  thonë:  "Nuk  ka  asgjë  më poshtëruese,  më  të  turpshme,  se  kjo".  Por  këta janë  vetë  personat,  të  cilët  nganjëherë  i  befasoj duke puthur duart e skllevërve të tjerë. A  nuk  e  shihni   si  paraardhësit  tanë hoqën pushtetin e pronarëve  dhe  nga skllevërit  gjithçka  fyese?  Ata  e  quanin  zotërinë "babai  i  shtëpisë"  dhe  skllevërit  "anëtarë  të shtëpisë",  një  zakon  që  vazhdon  të  mbetet  ende  akoma.  Ata  vendosën  një  festë  në  të  cilën padronët  dhe  skllevërit  duhet  të  hanin së  bashku  -  jo  si  e  vetmja  ditë  për  këtë  zakon,  por  si e  detyrueshme  në  atë  ditë.  Ata  i  lejuan skllevërit  të  merrnin  nderime  në  familje  dhe  të shpallnin  gjykimin;  ata  vlerësuan  se  një  familje ishte  një  zakon  në  miniaturë. "Do  të  thuash,"  vjen  përgjigja,  "që  unë duhet  t'i  vendos  të  gjithë  skllevërit  e  mi  në  tryezën time?"  Jo,  më  shumë  se  kaq  duhet  të  ftoni  të  gjithë njerëzit  e  lirë  në  të.  Ju  jeni  gabim  nëse  mendoni  se  unë do  të  përjashtoj  nga  tryeza  ime  skllevër  të  caktuar detyrat  e  të  cilëve  janë  më  të  përulur; Unë  propozoj  t’i vlerësoj  sipas  karakterit  të  tyre,  dhe  jo  sipas  detyrave të  tyre.  Secili  njeri  e  fiton  karakterin e tij për vete, por aksidenti i cakton detyrat e tij. Ftojini  disa  në  tryezën  tuaj  sepse  ata  e meritojnë  nderin,  edhe  të  tjerët  që  ata  të mund  ta arrijnë  ta  meritojnë  atë.  Sepse  nëse  ka  ndonjë cilësi skllavërie si rezultat i shoqërimeve të tyre të  ulëta,  ajo  do  të  tronditet  nga  marrëdhëniet me burra të racave më të larta. Ju  nuk  keni  nevojë  të gjurmoni  për miq,  nëse  jeni  të  kujdesshëm  dhe  të vëmendshëm,  do  t'i  gjeni  edhe  në  shtëpi.

Materiali  i  mirë  shpesh  qëndron  i fshehur  nga dëshira e një artisti;  bëj eksperimentin dhe do e gjesh. Ai  është  një  budalla sepse kur  blen  një  kalë,  nuk  i  merr  parasysh  pikat  e kafshës,  por  thjesht  shalën  dhe  frenën  e  tij; kështu  që  ai  është  dyfish  budalla  që  vlerëson një njeri nga rrobat e tij ose nga niveli shoqëror i  tij, e cila në  të  vërtetë  është  vetëm  një  mantel  që  na vesh me dallime.
"Ai  është  një  skllav."  Megjithatë,  shpirti  i  tij mund  të  jetë  ai  i  një  të  liri.
"Ai  është  një  skllav." Por  a  do  qëndrojë gjithnjë  kjo gjë  në  jetën  e  tij?  Më trego  një  njeri  që  nuk  është  skllav;  një  është skllav  i  epshit,  tjetri  i  lakmisë,  tjetri  i  ambicies dhe  të  gjithë  njerëzit  janë  skllevër  të  frikës.  Unë do  të  të  tregoj  një  ish-konsull  që  është  skllav  i një  maceje,  një  milioner  që  është  skllav  i një  shërbëtoreje;  Unë  do  t'ju  tregoj  të  rinj  që janë lindur në familje  më  fisnike  por jetojnë në  robëri  nga  lojtarët  e  kumarit.  Asnjë  servitut  nuk  është  më  i turpshëm se ai që  imponohet nga vetvetja. Prandaj  nuk  duhet  të  pengoheni nga këta persona që  ti  tregoni  skllevërve  tuaj se jeni një  person  i  dashur  dhe  jo  më  krenar  se  ata; ata  duhet  të  të  respektojnë  më  shumë  sesa  të  të frikësohen. Disa  mund  të  thonë  se  unë  tani  po  u  ofroj skllavërinë  e  lirë  lirisë së skllevërve  në  përgjithësi  dhe po  rrëzoj  zotërimin e tyre  nga  pasuria  e  lartë që kanë,  sepse  u bëj  thirrje  skllevërve  të  respektojnë  zotërit  e  tyre në  vend  që  t'i  frikësohen  atyre. Mund të thonë:  "Kjo është  ajo  që  ai  do  të  thotë:  skllevërit  duhet  të japin  respekt  sikur  të  ishin  klientë  ose telefonues  herët  në  mëngjes !"  Kushdo  që  mban këtë  mendim  harron  se  ajo  që  është  e  mjaftueshme për  një  zotëri nuk  mundet të  jetë  shumë  pak  për  një  mjeshtër.

Respekti  do të  thotë  dashuri,  dhe  dashuria  me  frikën  nuk mund të përzihen. Kështu  që  unë  pohoj  se  ju  keni  plotësisht  të drejtë  që  nuk  dëshironi  të  keni  frikë  nga skllevërit  tuaj  dhe që jeni dakord  duke  i  goditur  ata  thjesht me  gjuhë;  vetëm  kafshët  memece  kanë  nevojë për lak. Ajo që na bezdis nuk  na  dëmton domosdoshmërisht;  por  ne  jemi  shtyrë  në tërbim të egër nga jeta jonë luksoze, në mënyrë që  gjithçka  që  nuk i përgjigjet  tekat  tona  të  na zgjojë zemërimin. Ne  zemërojmë  mbretërit.  Sepse  edhe  ata,  të harruar  për  forcën  e  tyre  dhe  për  dobësinë  e njerëzve  të  tjerë,  nxehen  nga zemërimi ,  sikur  të kishin  marrë  një  dëmtim,  kur në fakt  ata  janë  plotësisht  të mbrojtur  nga  rreziku  i  një  dëmtimi  të  tillë  nga pozicioni  i  tyre.  Ata  nuk  janë  të vetëdijshëm  se  kjo  është  e  vërtetë,  por  duke  gjetur faj  ata  shfrytëzojnë  mundësitë  për  të  bërë  dëm;  ata këmbëngulin  se  kanë  marrë  lëndime,  në  mënyrë që  ti pasojnë  ato.

Nuk  dua  t'ju  vonoj  më  gjatë;  sepse nuk keni nevojë  për  këshilla.  Kjo,  ndër  të  tjera,  është  një shenjë  e  karakterit  të  mirë:  formon  gjykimet  e veta dhe u përmbahet atyre;  por  e  keqja  është  e paqëndrueshme dhe shpesh ndryshon, jo për të mirë, por për diçka ndryshe.