Do mendoni se vetëm ju e keni pasur këtë përvojë udhëtimi? A jeni i befasuar, sikur të ishte një risi, që pas një udhëtimi kaq të gjatë me kaq shumë ndryshimeve në jetë nuk keni qenë në gjendje të shkundni pluhurin e mendjes tuaj? Ju duhet një ndryshim i shpirtit sesa një ndryshim i klimës. Megjithëse mund të kaloni hapësira të mëdha tokësore dhe detare, gabimet tuaja do t'ju ndjekin kudo që të udhëtoni.
Sokrati i bëri të njëjtën vërejtje atij që ju ankua; ai tha: «Pse çuditesh që bota nuk të ndihmon, duke parë që gjithmonë e merr veten me vete? Arsyeja që ju bën të endeni vërdallë është gjithnjë në thembra. " Çfarë kënaqësie ka të shohësh toka të reja? Apo në vrojtimin e qyteteve dhe pikave me interes? I gjithë nxitimi juaj është i padobishëm. A pyet pse një fluturim i tillë nuk të ndihmon? Kjo është për shkak se ju ikni së bashku me veten tuaj. Ju duhet ti lini mënjanë barrët e mendjes; derisa ta bëni këtë, asnjë vend nuk do t'ju kënaqë. Reflektoni që sjellja juaj e tanishme është e ngazëllyer dhe e zhytur në tërbim dhe përmban brenda vetes shumë frymëzim që nuk është i saj! Ju endeni andej e këndej, për të hequr qafe barrën që ju mbetet, megjithëse bëhet më shqetësuese për shkak të shqetësimit tuaj, ashtu si në një anije ngarkesa kur nuk qëndron në vend, zhvendoset në këtë anë ose nga kjo anë, bën që trupi të drejtojë thembrën në drejtimin ku është vendosur.
Çdo gjë që bëni është tregues kundër jush dhe ju po dëmtoni veten nga vetë trazirat tuaja; sepse po dridheni si një i sëmurë. Ai telash sapo të hiqet, i gjithë ndryshimi i udhëtimit do ju bëhet i këndshëm; megjithëse mund të dëboheni në skajet më të largëta të tokës, në cilindo cep të një toke të egër të mund të gjendeni, ai vend, sado i ndaluar, do të jetë për ju një vendbanim mikpritës. Personi që ju jeni ka më shumë rëndësi sesa vendi në të cilin shkoni; për atë arsye ne nuk duhet ta bëjmë mendjen një skllav të ndonjë vendi.
Jetoni me këtë besim: “Unë nuk kam lindur për asnjë cep të universit; e gjithë kjo botë është vendi im ". Nëse nuk do ta shihnit qartë këtë fakt, nuk do të habiteshit pse nuk do të përfitonit nga udhëtimet e reja në të cilat ti endesh çdo herë përmes lodhjes së rrugëve të vjetra. Sepse i pari do t'ju kishte kënaqur në secilin rast, po ta kishit besuar plotësisht tuajin. Megjithatë, ju nuk jeni duke udhëtuar; ju thjesht po shkoni diku, vetëm duke shkëmbyer një vend me një tjetër, megjithëse ajo që kërkoni - për të jetuar mirë - gjendet kudo. A nuk mund të ketë ndonjë vend plot me konfuzion ? Megjithatë mund të jetoni në heshtje edhe atje, nëse është e nevojshme. Sigurisht, nëse dikush do të lejohej të bënte rregullimet e veta, unë duhet të ikja larg nga ky vend për arsye të tjera. Sepse ashtu si vendet e dobëta sulmojnë edhe kushtetutën më të fortë, kështu ka disa vende që janë gjithashtu të dëmshme për një mendje të shëndetshme e cila nuk është akoma mjaft e shëndoshë, megjithëse shërohet nga sëmundja e saj.
Unë nuk jam dakord me ata që bien në mes të rrugës duke mirëpritur një ekzistencë tjetër; unë luftoj çdo ditë me vështirësitë e shpirtit e me problemet e jetës. Njeriu i mençur do t'i durojë të gjitha ato, por nuk do ti afrohet; ai do të preferojë të jetë në paqe sesa në luftë. Ndihmojeni pak veten për hedhur poshtë gabimet tuaja nëse duhet të grindeni me ato të të tjerëve.
Njëri thotë: «Kanë qenë tridhjetë tiranë që e rrethonin Sokratin dhe megjithatë ata nuk mund ta thyenin shpirtin e tij»; por çfarë rëndësie ka sa dijetarë ka një njeri? "Skllavëria" nuk ka shumës; dhe ai që e ka përbuzur është i lirë.
Tani është koha të ndalem, por jo para se të kem paguar detyrimin. "Njohja e gabimit është fillimi i shpëtimit". Kjo thënie e Epikurit duket se është një fjalë fisnike. Sepse ai që nuk e di se ka gabuar nuk e dëshiron korrigjimin; duhet ta zbuloni dhe kapni veten në gabim para se të mund të reformoheni. Disa mburren me gabimet e tyre. A mendoni se njeriu ka menduar të ndreqë rrugët e tij, i cili vlerëson veset e tij sikur të ishin virtyte? Prandaj, për aq sa është e mundur, provoni veten fajtorë, kërkoni akuza kundër vetes; luaj pjesën, së pari të akuzuesit, pastaj të gjykatësit, të fundit të ndërmjetësuesit. Disa herë tregohu i ashpër me veten sepse i bën mirë egos së sëmurë.
Autokritika është udhëtimi më i mirë në një rrugë që askush tjetër përveç teje nuk mund ta bëjë !
