Thuhet se një i mjek urtë i urdhëroi njërit të kalërojë, të lahet me ujë të ftohtë a të ecë zbathur , mund të thuhet edhe: natyra e gjithësishme i urdhëroi njërit një sëmundje, një nënvlerësim, një humbje apo gjëra të ngjashme. Në të vërtetë në rastin e parë “urdhëroi” do të thotë pak a shumë “ka paracaktim këtë mjekim për të sepse përshtatet me shëndetin e tij”; edhe në rastin e dytë ajo që i ndodh çdokujt ka qenë në njëfarë mënyre e paracaktuar, sepse përshtatet me fatin e tij. Po kështu themi se gjërat “ndodhin” ashtu siç thonë arkitektët se gurët katërkëndësh “përputhen” te muret ose te piramidat, sepse përshtaten njëri me tjetrin në një rregull të caktuar. Në tërësi, në të vërtetë, ka vetëm një harmoni dhe ashtu si nga përmbledhja e të gjitha trupave krijohet një trup i tillë bota ashtu edhe nga përmbledhja e të gjitha çështjeve krijohet një çështje e tillë: fati. Edhe ata që nuk kanë fare njohuri filozofike e kuptojnë se për çfarë po flas; në të vërtetë thonë: “Këtë gjë ia solli fati”. Pra kjo gjë ka ardhur për të, kjo gjë është caktuar për të. Atëherë le t’i pranojmë këto rregulla . Edhe ndër to ka disa që janë shumë të vështira, por ne i pranojmë me kënaqësi me shpresën për të marrë si shkëmbim shëndetin. Kujdesu për zbatimin e plotë të asaj që duket se është për të mirën e natyrës së përbashkët ashtu si kujdesesh për shëndetin tënd. E kështu pranoje me gjithë zemër gjithçka që ndodh, edhe nëse të duket mjaft e ashpër sepse të shpie atje, tek shëndeti i botës, tek suksesi i plotë dhe i lumtur dhe kënaqësisë së Zotit. Ai, në të vërtetë, nuk do t’ia sillte kurrë një ngjarje dikujt, nëse kjo ngjarje nuk do të ishte e dobishme për gjithësinë dhe njeriun : asnjë natyrë e çfarëdoshme nuk sjell diçka, e cila nuk përshtatet me atë që drejton vetë ajo. Prandaj duhet ta duash atë që të ndodh për dy arsye: e para, sepse ishte parashikuar të ndodhte për ty, për ty ishte vendosur dhe me ty ishte në një marrëdhënie të caktuar, e thurur së prapthi në kohë, me fijet e çështjeve më të vjetra; e dyta, sepse për atë i cili drejton gjithçka edhe çfarë i përket më vete secilit prej nesh është faktor që ndikon në mirëqenie, në përsosmëri dhe, në vetë jetën. Tërësia dëmtohet, në të vërtetë, nëse nga përbërja dhe nga struktura cungon edhe vetëm njërën prej pjesëve përbërëse e kështu ndodh edhe për çështjet. Përsa i përket asaj që ndodhet brenda teje, kur ndihesh në kundërshtim me gjithçka ti cungon dhe në njëfarë mënyre shpëton.
Mos ngjall neveri tek vetja, mos u ligështo dhe mos e lësho veten nëse nuk ia del dot mbanë në mënyrë të qëndrueshme që të kryesh çdo veprim sipas parimeve të drejta, por, pas një dështimi, përshko përsëri rrugën tënde dhe ji i kënaqur tashmë, nëse pjesa më madhe e veprimeve të tua janë të denja për një njeri. Duaje atë tek e cila ti kthehesh përsëri dhe mos u kthe tek filozofia si tek një pedagog, por siç rikthehen ata që janë të sëmurë nga sytë tek sfungjeri dhe tek veza, të tjerë tek jakia dhe tek kompresat e ngrohta. Kështu në të vërtetë, nuk do të nxjerrësh në pah aspak bindjen tënde ndaj arsyes, por do të gjesh prehje tek ajo. Mos harro se filozofia dëshiron vetëm atë që dëshiron natyra jote, ndërsa ti dëshirojë diçka tjetër, që nuk përputhej me natyrën. Fundja, çfarë është më tërheqëse se ajo që përputhet me natyrën? Kënaqësia nuk të mashtron vallë pikërisht sepse të tërheq? Atëherë vëzhgo nëse nuk të josh vallë më shumë zemërgjërësia, liria, thjeshtësia, butësia dhe përkushtimi ndaj Zotit. E çfarë të tërheq më shumë se vetë urtësia, kur merr parasysh se aftësia për të kuptuar dhe për të njohur me saktësi të gjen një rrjedhë pa gabime dhe të vendosur në çdo rrethanë?
Realiteti në njëfarë mënyre, është i mbështjellë në një lëmsh të tillë që shfaqet krejt i pakapshëm për shumë filozofë, e jo filozofë dosido (për të mos thënë që vetë stoikëve i duket i vështirë për t’u kapur). E çdo pëlqim i yni është i paqëndrueshëm: ku është, në të vërtetë, njeriu që nuk ndryshon kurrë? Fillo pastaj të shqyrtosh drejtpërdrejtë sendet, se si ato kanë një kohëzgjatje të shkurtër dhe vlerë të pamjaftueshme e mund t’i përkasin një homoseksuali, një prostitute apo një kusari. Paskëtaj vazhdo të shqyrtosh karakterin e atyre që jetojnë pranë teje: mezi durohet edhe ai që është më i përzemër, për të mos thënë që njeriu mezi duron edhe veten. Tani, në një terr të tillë, në një fëlliqësi të tillë, në një rrjedhje kaq të madhe të lëndës, të kohës, të ndryshimit dhe të asaj që është në lëvizje, unë nuk arrij të kuptoj se çfarë mund të ketë këtu vallë për të merituar vlerësimin apo, sidoqoftë, punën tonë. Përkundrazi: duhet t’i japim zemër vetes, të presim zgjidhjen e natyrshme dhe të mos jemi të paduruar nga pritja, por të gjejmë prehje vetëm tek këto vërejtje: e para, që nuk do të ndodhë asgjë e cila nuk përputhet me natyrën e gjithësisë; e dyta, që nuk më lejohet të bëj asgjë kundër Zotit tim. Askush, në të vërtetë, nuk mund të më detyrojë të shkel vullnetin e Tij.
Për çfarë qëllimi duhet ta përdor tani shpirtin tim? Në çdo rrethanë bëji vetes këtë pyetje dhe vërteto: “Çfarë ndodhet, tani, në këtë pjesë timen të cilën e quajnë parim drejtues dhe shpirtin e kujt kam tani: atë të një fëmije? Të një djaloshi? Të një gruaje të re? Të një shtypësi? Të një kafshe për rritje? Të një kafshe të egër.”.
Se ç’natyrë kanë gjërat që shumicës iu duken si të mira mund ta kuptosh edhe nga ky arsyetim. Nëse dikush i mendon si të mira të vërteta disa nga ato që realisht janë të tilla, si urtësinë, vetëpërmbajtjen, drejtësinë, burrërinë, pasi kështu i ka kuptuar ato, nuk mund të rrijë më të dëgjojë atë vargun “për të mirat...”, sepse nuk i përshtatet gjëndjes së tij. Ndërsa ai që vlerëson si të mira ato gjëra që shumicës i duken të tilla do ta dëgjojë deri në fund fjalinë e poetit komik dhe nuk do të ketë vështirësi për ta pranuar, duke e quajtur me vend atë. Kështu edhe shumica e njeh ndryshimin: përndryshe nuk do të ndodhte që, në rastin e parë, shprehjen ta kundërshtonim dhe ta hidhnim poshtë, ndërsa, në të dytin, ta pranojmë si shaka me vend dhe gaztore atë mbi pasurinë dhe të mirat që të vijnë papritur nga fati dhe që sjellin mirëqenie apo lavdi. Vazhdo rrugën atëherë dhe pyet veten nëse duhet të nderohen dhe të quhen si të mira ato gjëra të cilat, pasi i ke vlerësuar si të tilla, të duket me vend të shtosh se ai që i zotëron ato “nuk di më se ku të dhjesë” nga pasuria e tij.
Arsyeja dhe mjeshtëria e të arsyetuarit janë aftësi që i mjaftojnë vetvetes dhe qëndrimit të tyre. Lëvrojnë, pra, nga një parim të tyre dhe vazhdojnë rrugën drejt një qëllimi të parashtruar; si rrjedhojë veprime të tilla quhen “veprime të drejta” dhe dëshmojnë drejtimin e tyre të patundur.
Njeriu nuk duhet të merret me ato gjëra të cilat nuk i përshtaten atij vetë si i tillë. Nuk janë nevoja të njeriut, nuk i ka vendosur natyra njerëzore dhe nuk e përsosin atë. Prandaj, tek ato nuk gjendet as qëllimi që është caktuar për njeriun, as ajo që e përmbush në mënyrë të përsosur këtë qëllim, e mira. E më tej: nëse njëra prej këtyre gjërave i përshtatet njeriut nuk do ishte me vend t’i përbuzje dhe t’i luftoje ato dhe nuk do ta meritonte lavdërimin ai që do tregonte se di të bëjë edhe pa to. As po të ishin me të vërtetë të mira këto gjëra, nuk do të ishte i virtytshëm ai që i vë vetes kufij në çdonjërën prej tyre. Ndërsa tani, sa më shumë dikush pranon të bëjë pa to e pa gjëra të tjera të ngjashme me to apo pranon që të tjerët ta bëjnë të heqë dorë prej tyre, aq më shumë i virtytshëm është ai.
